Odsłonięcie tablicy pamiątkowej śp. nadinsp. Marka Papały
25 czerwca 1998 roku w Warszawie zginął nadinsp. dr Marek Papała – Komendant Główny Policji. Dziś, w rocznicę tamtych dramatycznych wydarzeń, w gmachu Komendy Głównej Policji odsłonięto tablicę upamiętniającą byłego szefa formacji śp. nadinsp. dr. Marka Papałę. W asyście honorowej dokonali tego Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Tomasz Siemoniak, wdowa po zmarłym generale Małgorzata Papała oraz Komendant Główny Policji nadinsp. Marek Boroń.
Marek Papała urodził się 4 września 1959 roku w Pruchniku, w województwie podkarpackim. Po ukończeniu z wyróżnieniem liceum rozpoczął w 1979 roku pracę w milicji, jako kursant w milicyjnym Batalionie Centralnego Podporządkowania w Krakowie. W 1980 roku zdał egzamin i został przyjęty do Wyższej Szkoły Oficerskiej MSW w Szczytnie, którą ukończył po trzech latach, uzyskując pierwszy stopień oficerski, podporucznika Milicji Obywatelskiej. Wtedy podjął decyzję o pozostaniu na uczelni, początkowo, jako starszy asystent, a następnie jako wykładowca. W 1985 roku ukończył zaoczne studia magisterskie na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Kontynuował naukę, przygotowując rozprawę doktorską pod tytułem Ucieczka sprawcy po dokonaniu przestępstwa drogowego, studium kryminologiczne, którą obronił uzyskując tym samym stopień doktora nauk prawnych.
Interesował się problematyką ruchu drogowego, stąd otrzymał, na początku 1990 roku, propozycje zatrudnienia w Komendzie Głównej Policji w Biurze Ruchu Drogowego na stanowisku inspektora. Dość szybko awansował, zajmując kolejno stanowiska: naczelnika wydziału, zastępcy dyrektora biura, a następnie dyrektora. Awansował przy tym na kolejne stopnie oficerskie. W kwietniu 1994 roku przebywał w policyjnej akademii stanu Luizjana w USA, gdzie wziął udział w szkoleniu na temat Rola Policji w zarządzaniu kryzysowym. Zasiadał społecznie w Radzie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, gdzie był jednym z pomysłodawców wprowadzenia w polskim prawie punktów karnych za wykroczenia drogowe. Interesował się też działaniami mającymi na celu wyjaśnienie okoliczności morderstw dokonanych przez Rosjan na polskich funkcjonariuszach Policji Państwowej w Twerze. Wielokrotnie uczestniczył w uroczystościach ku czci zamordowanych, które odbywały się w Miednoje i Twerze. Z aprobatą przyjął powołanie Warszawskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939”, wspierając jego działalność. W uznaniu jego zasług został wyróżniony medalionem stowarzyszenia „Pieta Miednoje 1940 rok”. Po pięciu latach służby w Komendzie Głównej Policji powołany został na stanowisko zastępcy komendanta głównego Policji do spraw logistyki, które piastował przez dwa lata.
3 stycznia 1997 roku został komendantem głównym Policji, a 3 maja 1997 roku został awansowany na stopień nadinspektora Policji. Pracował nad zmianami organizacyjnymi, mającymi usprawnić działalność Policji. 5 lutego 1997 roku powierzył Adamowi Rapackiemu zorganizowanie Biura do spraw Narkotyków Komendy Głównej Policji (Biura do Spraw Narkotyków zostało połączone z Biurem do Walki z Przestępczością Zorganizowaną i tak, 15 kwietnia 2000 roku, utworzono Centralne Biuro Śledcze Komendy Głównej Policji). 22 grudnia 1997 roku Komendant Papała podpisał zarządzenie w sprawie nowej organizacji i zakresu działania Komendy Głównej Policji. W ramach tej reorganizacji zlikwidowano część biur, tworząc w zamian Biuro Kontaktów Społecznych, Biuro Prawne i Główne Stanowisko Kierowania. Utworzono też Centralny Zarząd Obsługi Logistycznej Policji, wyłączając ze struktur KGP. W lipcu 1997 roku powołał Radę Konsultacyjną przy Komendancie Głównym Policji, w której skład weszły znane osoby ze świata nauki, polityki i mediów. W marcu 1997 roku podjęto próbę powołania fundacji, której akt notarialny został podpisany przez nadinsp. dr. Marka Papałę. Poparł on inicjatywę powołania fundacji, zatwierdził projekt statutu opracowany przez funkcjonariuszy Biura Prawnego oraz wydał decyzję w sprawie. 25 lipca 1997 roku, podczas obchodów święta Policji, ogłosił powołanie Fundacji Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach. 7 stycznia 1998 roku rozpoczął działalność Zespół Studyjny do spraw Młodzieży przy Komendancie Głównym Policji, który skupił osoby z różnych środowisk i o różnej orientacji politycznej. 28 stycznia 1998 roku nadinsp. dr Marek Papała podał się do dymisji.
Po rezygnacji ze stanowiska Komendanta Głównego Policji był przygotowywany do objęcia stanowiska oficera łącznikowego polskiej Policji w Brukseli. Jednak plany te przerwała tragiczna śmierć – 25 czerwca 1998 roku został zastrzelony w Warszawie przed własnym domem przez nieznanego sprawcę.
Nadinsp. dr Marek Papała pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Pochowany został w rodzinnym Pruchniku. W 2020 roku rodzina zmarłego podjęła decyzję o przeniesieniu prochów do Warszawy, na Cmentarz Powązkowski, gdzie dziś rano wiązanki kwiatów złożyli Pierwszy Zastępca Komendanta Głównego Policji nadinsp. Roman Kuster wraz z Małgorzatą Papałą i przewodniczący Fundacji Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach nadinsp. w st. spocz. Władysław Padło.
Do gmachu Komendy Głównej Policji na uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej nadinsp. dr. Markowi Papale przybyli: wdowa po zmarłym generale Małgorzata Papała, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Koordynator Służb Specjalnych Tomasz Siemoniak wraz z Komendantem Głównym Policji nadinsp. Markiem Boroniem, sekretarz stanu w MSWiA Wiesław Szczepański, zastępcy Komendanta Głównego Policji nadinsp. dr Rafał Kochańczyk i nadinsp. dr Tomasz Michułka, Prezes Stowarzyszenia Generałów Policji Rzeczypospolitej Polskiej nadinsp. w st. spocz. Adam Rapacki, byli Komendanci Główni i zastępcy Komendantów Głównych Policji, Prezes Fundacji Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach insp. w st. spocz. Irena Zając, szefowie jednostek organizacyjnych Policji, przewodniczący i przedstawiciele Związków Zawodowych zrzeszających policjantki i policjantów oraz pracownice i pracowników Policji, władze i przedstawiciele Stowarzyszenia Generałów Policji Rzeczypospolitej Polskiej, Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów Policyjnych, Fundacji Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach, a także kapelani środowiska policyjnego.
Odsłonięcia tablicy w asyście honorowej dokonali szef resortu MSWiA Tomasz Siemoniak, wdowa po zmarłym generale Małgorzata Papała oraz Komendant Główny Policji nadinsp. Marek Boroń. Następnie została zmówiona wspólna modlitwa i poświęcenie odsłoniętej tablicy.
– Odsłonięcie tej upamiętniającej mojego męża tablicy jest dla rodziny generała bardzo ważne, to ogromne przeżycie emocjonalne – powiedziała Małgorzata Papała. - Nigdy, przez 27 lat rodzina nie zabiegała o szczególne traktowanie. Leżało nam na sercu przede wszystkim to, aby pamięć o generale była żywa. Dzisiaj, dzięki kierownictwu komendy głównej miałam zaszczyt w gronie wszystkich państwa odsłonić tablicę upamiętniającą mojego męża. Wszystkim Państwu, którzy są na tej uroczystości składam w imieniu rodziny serdeczne podziękowania i pozdrowienia. Proszę tylko o tę pamięć na przyszłe lata. Dziękuję bardzo.
Głos zabrał minister MSWiA Tomasz Siemoniak.
– Gromadzimy się tutaj w rocznicę śmierci generała Marka Papały. Wydaje się, że było to tak niedawno. To jest niezwykle ważne, że polska Policja szanuje swoją przeszłość, szanuje ludzi, którzy ją tworzyli. Generał Marek Papała był naszym kolegą, współtworzył Policję i należy mu się najwyższy szacunek – powiedział minister. – Pamiętajmy o Marku Papale, mówmy o nim promowanym oficerom i policjantom, bo tak budujemy przyszłość Policji i siłę tej formacji. Droga rodzino, możecie być dumni z Marka Papały. Na pewno ta tablica po wsze czasy będzie tu się znajdowała i każdy policjant przychodzący do komendanta głównego, będzie mógł na nią spojrzeć.
Komendant Główny Policji nadinsp. Marek Boroń, stojąc przy tablicy poświęconej generałowi Marku Papale powiedział m.in.:
– Nadinsp. Marek Papała uosabiał najlepsze cechy dowódcy. Odpowiedzialność, prawość, oddanie służbie i lojalność wobec ojczyzny. Nie pozostawał obojętny na losy rodzin poległych policjantów. Poparł inicjatywę powołania Fundacji Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach nie mając świadomości tego, że za chwilę zostawi swoją żonę, jako wdowę po poległym policjancie. Dzisiejsza uroczystość to wyraz naszego szacunku i zobowiązania wobec jego osoby, tożsamości tej formacji. Pani Małgorzato, nie zapomnimy o tym, co się wydarzyło i będziemy dalej pracować, aby zatrzymać sprawców tej zbrodni i postawić ich przed wymiarem sprawiedliwości, bo to jest ważne dla nas i dla przyszłych pokoleń. Niech ta tablica będzie trwałym świadectwem naszej pamięci i wdzięczności. Niech przypomina, że służba w Policji to zaszczyt, ale także odpowiedzialność. Służba, której nadinsp. Marek Papała oddał się bez reszty. Cześć Jego Pamięci.
Andrzej Chyliński/BKS KGP
Zdj. Andrzej Chyliński i Jacek Herok
