Reforma procesu karnego – Policja przygotowana do wprowadzonych zmian
W związku z nowymi rozwiązaniami prawnymi wprowadzonymi do kodeksu postępowania karnego, Policja od 1 lipca br. ma większe uprawnienia do samodzielnego wykonywania czynności procesowych w prowadzonych dochodzeniach. W zakresie zmian w kpk przeszkolono blisko 90 tys. policjantów oraz ponad 540 liderów, których wyposażono m.in. w program szkolenia i pomoce naukowe. Wszystko po to, by Policja mogła wykonać jak najlepiej powierzone jej zadania.
Aby zapewnić koordynację przygotowań związanych z wdrażaniem zmian wynikających z nowej procedury karnej, Komendant Główny Policji w kwietniu 2014 r. powołał Zespół ds. monitorowania i wdrażania w Policji zmian w procedurze karnej. Podstawowym zadaniem Zespołu było przygotowanie całej formacji do wdrożenia nowych przepisów i przygotowanie oraz przeprowadzenie szkoleń z zakresu zmian w kodeksie postępowania karnego.
Poddano analizie niezbędne potrzeby szkoleniowe policjantów pionu kryminalnego i pionu prewencji. W ramach zgłoszonego zapotrzebowania w skali całego kraju wstępnie zaplanowano przeszkolenie 26 tys.154 funkcjonariuszy prowadzących dochodzenia i śledztwa. Założenia zostały zrealizowane ponad limit, gdyż łącznie blisko 33 tys. policjantów odbyło takie szkolenia. Ponadto z zakresu nowej procedury karnej przeszkolono ponad 54 tys. pozostałych funkcjonariuszy (oskarżycieli publicznych, koordynatorów do spraw wykroczeń i innych policjantów pionu prewencji i logistyki). Łącznie z wszystkich pionów, przyuczono blisko 90 tys. funkcjonariuszy.
Wspólnie z Krajową Szkołą Sądownictwa i Prokuratury przygotowano program nauczania tzw. liderów. Finalnie przeszkolono ponad 540 liderów, których wyposażono w program i pomoce naukowe i to oni przygotowywali kolejnych funkcjonariuszy w komendach wojewódzkich i CBŚP.
Dodatkowo Szkoły Policji zmodyfikowały programy szkolenia bieżącego. Ci słuchacze, którzy trafiali na kursy byli uczeni już nowej procedury lub starej i nowej, jeśli wrócili do służby przed wejściem nowych przepisów. Z kolei Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji przygotowało program nauczania na kursie specjalistycznym dla techników kryminalistycznych. W Szkole Policji w Pile utworzono nowoczesną bazę dydaktyczną do realizacji zajęć na kursie specjalistycznym dla techników kryminalistyki. Z inicjatywy CLKP przeprowadzono również dwa szkolenia funkcjonariuszy Policji w zakresie prezentacji opinii biegłego przed sądem (przeszkolono łącznie 210 biegłych).
Zmiany w procedurze wydano też w formie podręczników pt. „Zmiany w procedurze karnej” w nakładzie 20 tys. egzemplarzy, dostępnych również w formie elektronicznej. Ukazały się trzy wydania tej publikacji. Podręcznik zawiera przede wszystkim analizę nowych regulacji prawnych i opis zadań, jakie w związku z tym ciążą na Policji. Jest to kompendium wiedzy dla funkcjonariusza, który pracuje w oparciu o nowe regulacje prawne. Całość uzupełniona jest wzorami dokumentów i płytą CD, zawierającą chociażby instrukcję dla techników kryminalistyki, jak powinny wyglądać oględziny. Publikacja ta została przekazana do wszystkich garnizonów i szkół policyjnych.
Dodatkowo przygotowano materiał dydaktyczny dla policjantów pełniących służbę w prewencji i ruchu drogowym, pt. „Wybrane zagadnienia z zakresu zmian w procedurze karnej dla policjantów prewencji i ruchu drogowego”.
Najważniejsze regulacje, które powstały w związku ze zmianą procedury karnej, zostały zawarte w publikacji „Zarządzenie nr 25 Komendanta Głównego Policji z dnia 23 lipca 2015 r. w sprawie niektórych form organizacji i ewidencji czynności dochodzeniowo – śledczych Policji oraz przechowywania przez Policję dowodów rzeczowych uzyskanych w postępowaniu, oraz wybrane akty prawne regulujące wykonywanie przez Policję czynności dochodzeniowo- śledczych”, wydanej w nakładzie 15 tys. egzemplarzy. Opracowanie to jest jednocześnie podsumowaniem pracy legislacyjnej KGP i podstawowym źródłem wiedzy dochodzeniowo-śledczej, wykorzystywanym w pracy przez funkcjonariuszy Policji.
Odbywały się też szkolenia w innej formie: komendanci wojewódzcy organizowali szkolenia nie tylko dla policjantów, którzy wykonują pracę, ale także dla tych, którzy kierują pracą śledczą, sprawują nadzór, z udziałem pracowników wydziałów prawa, czy katedr prawa. Warsztaty praktyczne i wykłady teoretyczne przeprowadzono na podstawie materiału opracowanego przez ekspertów. Obejmowały one poszczególne zagadnienia ujęte w nowelizacji kpk. W skład grupy eksperckiej weszli wykładowcy szkoły Policji w Pile, przedstawiciele Biura Służby Kryminalnej KGP, przedstawiciele Gabinetu Komendanta Głównego Policji, odpowiedzialni za szkolenia i przedstawiciele prokuratury. Szkolenia realizowano przy współudziale Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, Szkół Policji, przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Prokuratury Generalnej. W poszczególnych województwach pomocą w procesie edukacyjnym służyli Prokuratorzy Apelacyjni i Okręgowi. Niezależnie od systemu nauczania, w poszczególnych garnizonach przeprowadzono również szkolenia lokalne we współpracy z miejscowymi prokuratorami i sądami.
Po pierwszym lipca w komendach wojewódzkich dyżurują liderzy, którzy prowadzili szkolenia. Są oni dostępni przez całą dobę i pomagają policjantom, jeśli pojawią się problemy. Działa też powołany w Komendzie Głównej Policji pełnomocnik ds. wdrażania tej procedury karnej oraz odpowiedzialny za nią zespół w służbie kryminalnej.
Te ponad roczne przygotowania całej formacji do wprowadzenia nowej procedury karnej przyniosły spodziewane efekty. Profesjonalne przeszkolenie policjantów pozwoliło tylko w ciągu czterech miesięcy, tj. od 1 lipca br. do końca października br. przeprowadzić ponad 270 tys. postępowań – już na nowych zasadach.
(ik,mw, BSK KGP)