Warsztaty specjalistyczne dla Policji
Polska Izba Ubezpieczeń przy współpracy Wydziału do Walki z Przestępczością Gospodarczą Komendy Stołecznej Policji oraz Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji zorganizowała dziś specjalistyczne warsztaty dla stołecznych policjantów z zakresu „Przeciwdziałania przestępczości ubezpieczeniowej”. Szkolenie pozwoli określić zasady i możliwości współpracy w przeciwdziałaniu tego rodzaju przestępczości.
Polska Izba Ubezpieczeń reprezentująca wszystkie zakłady ubezpieczeń działające w Polsce była organizatorem specjalistycznych warsztatów dla Policji z zakresu przeciwdziałania przestępczości ubezpieczeniowej w Komendzie Stołecznej Policji. W spotkaniu uczestniczyło 50 policjantów stołecznego garnizonu. Prelegenci mówili o rynku ubezpieczeń oraz rodzajach, formach i kwalifikacji prawnej przestępczości ubezpieczeniowej. Szczegółowo omówiono taktykę zwalczania tego rodzaju przestępczości w ubezpieczeniach na życie oraz ubezpieczeniach majątkowych.
W przestępczości ubezpieczeniowej pojawiły się nowe tendencje. Z analizy metod działania przestępców wynika, że coraz częściej wykorzystują oni ubezpieczenia na życie. Ogółem spada liczba czynów niedozwolonych, ale systematycznie od kilku lat rośnie ich wartość.
Z „Raportu o przestępczości ubezpieczeniowej 2016” opracowanego przez dr. Piotra Majewskiego z Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu, opublikowanego przez Polską Izbę Ubezpieczeń wynika, że analizując przestępstwa ubezpieczeniowe w dziale I pracownicy zakładów ubezpieczeń odnotowali 12 proc. spadek czynów zabronionych (z 836 do 738), wartość ujawnionych czynów wzrosła zaś o 21 proc. z 11 343 955 PLN. Chodzi tu zarówno o przypadki sklasyfikowane jako usiłowania, jak i rzeczywiste wyłudzenia, zarówno zidentyfikowane w toku postępowań wewnętrznych, jak i zgłoszone do organów ścigania. W 2016 roku w Dziale I zakłady ubezpieczeń wypłaciły łącznie w formie świadczeń kwotę 18,3 mld zł. Ujawnione nieprawidłowości stanowią około 0,2% sumy wypłat. Przeciętna wartość wyłudzenia w ubezpieczeniach na życie przekracza 18 tys. PLN.
Od lat najpopularniejszym i najbardziej dotkliwym pod względem wartościowym przestępstwem jest wyłudzenie świadczenia za zgon osoby ubezpieczonej. W roku 2016 udział tej metody osiągnął rekordową wartość 80%. W 2016 roku często wykrywano także przypadki związane z leczeniem szpitalnym, operacjami inwalidztwem i uszczerbkiem na skutek NW.
Odnotowano wysoką popularność metody wyłudzeń, polegającej na podawaniu nieprawdziwych okoliczności zaistnienia urazów. Szczególnie dotyczy to osób uprawiających sport. Nieuczciwi klienci – wyczynowi sportowcy, podają inne niż faktyczne okoliczności, aby uniknąć odmowy wypłaty świadczenia z uwagi na zaliczenie uprawianej przez nich dyscypliny sportu do wyłączeń odpowiedzialności.
W roku 2016 wykryto ok. 1800 prób wyłudzenia świadczeń za szkody osobowe na kwotę blisko 24 mln PLN. Podobnie jak w roku 2015 uczestnicy badania od kilku lat raportują lawinowy wzrost wartości szkód osobowych. Dotyczy to zarówno powiększania deklarowanego zakresu uszkodzeń ciała w przypadku urazów, symulowania stanów psychicznych wynikających z rzekomo doznanego szoku pourazowego oraz powiększania liczby poszkodowanych w wypadku poprzez składanie fałszywych deklaracji.
Zakłady ubezpieczeń zauważają także renesans pewnych pozornie zapomnianych metod wyłudzeń w komunikacji. Ostatnio odżywa metoda polegająca na celowym spowodowaniu szkody. Jej częstą odmianą, stosowaną przez wyspecjalizowanych sprawców, są szkody na rondach i rozbudowanych skrzyżowaniach dużych miast. Sprawcy wykorzystują błędy i dekoncentrację innych kierowców i celowo doprowadzają do kolizji w taki sposób, że są stroną poszkodowaną. Następnie samochody – generatory szkód – są prowizorycznie naprawiane i ponownie wykorzystywane. Dzięki metodom analizy danych zakłady łatwo radzą sobie z wykrywaniem tego procederu.
Niezwykle szybki rozwój urządzeń mobilnych oraz rozwiązań fintech/insurtech stawia zupełnie odmienne wymagania. Zagrożenia ze strony cyberprzestępczości i socjotechniki znane z branży bankowej generują przed systemami i zespołami antyfraudowymi całkowicie nowe, niespotykane dotąd wyzwania. Współpraca ze stołecznymi policjantami pozwoli skuteczniej przeciwdziałać przestępczości ubezpieczeniowej.
W Komendzie Stołecznej Policji działa Wydział do walki z Przestępczością Gospodarczą, który jest specjalistyczną wyodrębnioną komórką organizacyjną realizującą zadania operacyjne i procesowe w zakresie rozpoznawania, wykrywania, ujawniania, ścigania i zapobiegania przestępstwom o charakterze gospodarczym, między innymi: popełnianych w związku z przekształceniami własnościowymi, dokonywanych w obrocie bankowym i kapitałowym, związanych z obrotem gospodarczym, przemytniczych i dewizowych, podatkowych, związanych z legalizacją dochodów uzyskanych z działalności przestępczej, fałszerstwa środków płatniczych (z wyłączeniem pieniędzy) oraz znaków akcyzy, naruszania praw autorskich i pokrewnych, z zakresu ochrony środowiska.
oprac. Elżbieta Sandecka-Pultowicz
foto Konrad Bucholc