Działania w ramach międzynarodowej operacji wymierzonej w zwalczanie kradzieży i nielegalny handel dobrami kultury
W operacji zainicjowanej przez Interpol i Europol wzięły udział 22 państwa Belgia, Bułgaria, Bośnia i Hercegowina, Cypr, Czechy, Dania, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Serbia, Słowacja, Szwecja, Szwajcaria, Włochy, USA oraz Światowa Organizacja Celna (WCO). Operacja wymierzona była w zwalczanie kradzieży i nielegalny handel dobrami kultury, w tym szczególnie nielegalny obrót zabytkami w Internecie.
Działania przeprowadzono w dniach 22 – 31 października 2018 roku, przy czym wstępna faza przygotowująca operację rozpoczęła się od 20 września i trwała do 21 października 2018 roku. Operacja koncentrowała się na ujawnianiu przypadków grabieży dziedzictwa kulturowego na obszarach lądowych i podwodnych, nielegalnego obrotu dobrami kultury (ze szczególnym uwzględnieniem krajów objętych konfliktem) i kradzieży zabytków. Jej celem było także zgromadzenie informacji na temat osób lub grup przestępczych nielegalnie eksplorujących stanowiska archeologiczne i dopuszczających się przestępstw przeciwko dobrom kultury.
W wyniku tych działań na terenie naszego kraju zatrzymano kilka osób związanych z nielegalnym obrotem dobrami kultury. Na podstawie zgromadzonych materiałów wszczęto 26 nowych postępowań. Odzyskano około 3480 przedmiotów, z czego większość stanowiła zabytki i cenne zabytki archeologiczne, wykopane za pomocą detektorów metali. Oprócz kilku starodruków odzyskano również cenny zabytek malarstwa skradziony w 2015 roku na terenie Szwecji.
Większość działań Policja przeprowadziła we współpracy z różnymi służbami i instytucjami m.in. Krajową Administracją Skarbową, Strażą Graniczną, Wojewódzkimi Urzędami Ochrony Zabytków, Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowym Instytutem Dziedzictwa, Narodowym Instytutem Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów i Konferencją Episkopatu Polski.
Operacja koordynowana była przez nieetatowych krajowych koordynatorów ds. zabytków, umiejscowionych w strukturze Wydziału Kryminalnego Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji. Do działań włączyli się nieetatowi koordynatorzy zajmujący się problematyką zwalczania przestępczości przeciwko dziedzictwu narodowemu, umocowani w strukturach Wydziałów Kryminalnych komend wojewódzkich/Komendzie Stołecznej Policji oraz Centralnym Biurze Śledczym Policji. Ponadto wyznaczeni funkcjonariusze Biura do Walki z Cyberprzestępczością KGP i Wydziału do Walki z Cyberprzestępczością KWP w Bydgoszczy.
Przygotowanie i realizacja operacji wewnątrz Policji polegała w szczególności na wzajemnej wymianie informacji oraz analizowaniu aktualnej sytuacji w tej dziedzinie, w tym również pomocy prawnej i wsparciu merytorycznym. Współpraca dotyczyła nie tylko działań obejmujących sprawy krajowe, ale także międzynarodowe. W trakcie operacji przedstawiciel z Wydziału Kryminalnego Biura Kryminalnego KGP oraz Wydziału do Walki z Cyberprzestępczością KWP w Bydgoszczy wzięli udział w „cyberpatrolowaniu” i wymianie informacji w stworzonym na potrzeby międzynarodowych działań centrum operacyjnym na terenie Holandii. Duże znacznie miało wcześniejsze podnoszenie kwalifikacji zawodowych policjantów zajmujących się przedmiotową problematyką, realizowane poprzez organizowanie szkoleń, uczestnictwie w sympozjach oraz konferencjach.
Prowadzone ustalenia i dalsze czynności pozwolą na przedstawienie zarzutów sprawcom czynów zabronionych.
KGP
