Nowoczesność to podstawa
Do rąk czytelników „Gazety Policyjnej” trafił właśnie specjalny numer miesięcznika, w całości poświęcony 90-letniej historii lotnictwa policyjnego. Zainteresowani znajdą w nim mnóstwo ciekawostek, które pozwolą prześledzić dzieje tej wyjątkowej formacji w strukturach Policji. O tym, jak wygląda obecnie ich służba, jakim sprzętem dysponują i jaka będzie przyszłość policyjnego lotnictwa, możecie dowiedzieć się już dziś czytając wywiad z insp. Maciejem Nestorukiem, dyrektorem Głównego Sztabu Policji KGP. Całe wydanie znajdziecie na stronie gazeta.policja.pl w dziale Numery Specjalne oraz na podstronie Lotnictwa Policji.
Panie Dyrektorze, dokładnie 90 lat temu Policja Państwowa sięgnęła po innowacyjne w ówczesnym czasie rozwiązania na rzecz bezpieczeństwa i dołączyła do krajów, które zauważyły w lotnictwie ogromny potencjał w walce z przestępczością. Jakimi śmigłowcami dysponuje dziś policyjne lotnictwo? Jak jest zorganizowana lotnicza policja? Z kim i jak współdziała?
Policyjne lotnictwo dysponuje dziś śmigłowcami: S-70i Black Hawk, Mi-8, PZL W-3 „Sokół”, Bell-412, Bell-407, Bell-206. Centralna baza lotnictwa Policji, zorganizowana w Zarząd Lotnictwa Policji GSP KGP, znajduje się na lotnisku Warszawa-Babice. Pozostałe bazy, w postaci sekcji lotnictwa Policji komend wojewódzkich, znajdują się w Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie, Wrocławiu. Służbowo są przyporządkowane tym jednostkom, natomiast merytorycznie podlegają ZLP GSP KGP.
Jeżeli chodzi o kolejne pytania, to zadania operacyjne wykonujemy na wniosek podmiotów policyjnych oraz innych służb odpowiedzialnych za utrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Odbiorcami wsparcia lotniczego są nie tylko wszystkie służby Policji, ale również służby Państwowej Straży Pożarnej, ratownicze czy medyczne. Zapotrzebowanie jednostek i komórek organizacyjnych Policji na dane rodzaje operacji powoduje, że lotnictwo Policji przygotowuje sprzęt i załogi lotnicze do wykonywania zadań o każdej porze doby, w trudnych warunkach atmosferycznych, na terytorium całego kraju, w górach, nad lądem oraz Morzem Bałtyckim.
A ile osób liczy dziś personel lotniczy?
Stan etatowy lotnictwa Policji to łącznie 89 etatów. Podobnie jak pozostałe formacje policyjne, borykamy się z problemami kadrowymi, tym bardziej że do służby potrzebujemy funkcjonariuszy ze specjalistycznymi umiejętnościami. Mam na myśli tutaj oczywiście pilotów i mechaników. Prowadzone są prace nad poprawą poziomu satysfakcji ze służby. Należy też wspomnieć o zakupach nowoczesnych śmigłowców, remoncie baz lotniczych czy poprawie uposażenia finansowego. Jakie osiągniemy efekty – czas pokaże.
Czy w kwestii rozmieszczenia lokalnych baz lotnictwa Policji planowane są w najbliższym czasie jakieś zmiany?
W najbliższym czasie rzeczywiście planujemy relokacje śmigłowców. Maszyny do naszych sekcji w Szczecinie oraz Wrocławiu już zostały przekazane z bazy centralnej. Trwa szkolenie lotnicze tamtejszych załóg. Dodatkowo planuje się utworzenie sekcji lotnictwa Policji w Gdańsku, która zabezpieczy północny i północno-wschodni rejon Polski we wsparcie lotnicze dla działań policyjnych. Obecnie w przypadku konieczności użycia śmigłowca policyjnego w tym rejonie, jak również w północno-wschodniej części naszego kraju, śmigłowce są wysyłane z ZLP GSP KGP z Warszawy. Doświadczenia z lat ubiegłych wykazują zasadność działania policyjnego śmigłowca w rejonie aglomeracji trójmiejskiej, portów morskich w Gdyni i Gdańsku, jak i nad wodami Morza Bałtyckiego.
Od ponad dwóch lat jako jedyna europejska policja mamy śmigłowce typu Black Hawk. Jak się sprawdzają? Do jakich działań są wykorzystywane i jakie jeszcze mogłoby być ich przeznaczenie?
Możliwości techniczne i osiągi tych śmigłowców pozwalają na realizację wielu zadań operacyjnych. Sprawdzają się zarówno podczas wsparcia Centralnego Pododdziału Kontrterrorystycznego Policji „BOA” np. przy działaniach bojowych z powietrza, ale także podczas ewakuacji ludności, w lotach ratowniczych, transportowo-medycznych, wsparciu Państwowej Straży Pożarnej czy też innych działaniach mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Są w stanie przetransportować ładunki o dużej masie zarówno wewnątrz przedziału ładunkowego, jak też na podwieszeniu zewnętrznym – do 4000 kg.
Jako przykłady można przytoczyć operacje z lutego 2021 r., kiedy to policyjny Black Hawk udzielał wsparcia Tatrzańskiemu Ochotniczemu Pogotowiu Ratunkowemu w lotach poszukiwawczo-ratowniczych w rejonie Tatrzańskiego Parku Narodowego, czy też transport osoby z COVID-19 z Radomia do CSK MSWiA w Warszawie 18 kwietnia 2020 r.
W najnowszej flocie lotnictwa Policji mamy też trzy śmigłowce typu Bell-407GXi. Czy to pierwszy, poważny krok do ujednolicenia całej policyjnej floty lotniczej? Czy w najbliższym czasie należy się spodziewać kolejnych maszyn tego typu, czy też będą to raczej jakieś inne śmigłowce?
Mamy nadzieję na zakup czy też pozyskanie kolejnych wiropłatów, które będą stopniowo zastępować wysłużone egzemplarze eksploatowanych maszyn. Planujemy, aby docelowo lotnicza policja dysponowała dwoma, maksymalnie trzema typami śmigłowców. Śmigłowiec policyjny to narzędzie pracy tej formacji. Przemyślane rozmieszczenie maszyn, uzależnione od ich przeznaczenia, z pewnością podniesie możliwości operacyjne tej formacji oraz pozwoli na racjonalne i ekonomiczne wykorzystanie jej zasobów.
Ale policyjna flota lotnicza to nie tylko najnowsze typy śmigłowców. Które maszyny są najbliższe wycofania ze służby?
Po wprowadzeniu śmigłowców S-70i Black Hawk, które w naturalny sposób przejęły zadania śmigłowców Mi-8, rozważamy możliwość stopniowego wycofywania z eksploatacji przestarzałych, nieekonomicznych egzemplarzy śmigłowców tego typu oraz pojedynczych egzemplarzy śmigłowców, jak np. Bell-412. Rozważamy też racjonalność przedłużenia eksploatacji śmigłowców pzl W-3 „Sokół”, które w ciągu najbliższych lat będą musiały przejść bardzo kosztowne remonty.
Najpierw hełmy Alfa 900 i maski ochronne, teraz policyjni piloci mają otrzymać noktowizyjne gogle lotnicze NVG. Kiedy nowy sprzęt trafi do lotniczych baz? W których śmigłowcach piloci będą mogli korzystać z gogli?
Po zakończeniu procedury przetargowej gogle NVG będą wdrażane do eksploatacji. Planujemy wykorzystywać je na śmigłowcach S-70i Black Hawk, Bell-407 oraz Mi-8.
Czy w najbliższym czasie planowany jest zakup jeszcze innego wyposażenia dla lotnictwa Policji?
Jeżeli zakupy kolejnych śmigłowców dojdą do skutku, sukcesywnie będziemy doposażać bazy w niezbędny sprzęt, stosownie do realizowanych przez nie zadań. Konieczne będzie również doposażenie naszych sekcji w materiały techniczne umożliwiające obsługę śmigłowców w podstawowym zakresie.
Ostatnie miesiące pokazały, że lotnictwo Policji może z powodzeniem współpracować z TOPR-em, GOPR-em, LPR-em czy Państwową Strażą Pożarną. Czy dysponujecie obecnie odpowiednim sprzętem i wyposażeniem, które umożliwiają w pełni profesjonalną realizację wspólnych działań? Czy planujecie rozszerzyć zakres wykonywanych zadań o współpracę z jeszcze innymi podmiotami?
Przyjmujemy jako zasadę, że w przypadku współpracy z podmiotami zewnętrznymi to te podmioty odpowiadają za zapewnienie specjalistycznego sprzętu i wyposażenia, które może być wykorzystane na naszych statkach powietrznych. Jesteśmy otwarci na nowe wyzwania i potrzeby społeczeństwa. Policja jest elastyczną formacją, która bardzo szybko dostosowuje się do zmieniających się wymagań.
Wyszkoleni i doświadczeni piloci oraz personel obsługi lotniczej decydują o sile lotnictwa Policji. W jaki sposób doskonalą swoje umiejętności? Jak wygląda dziś proces szkolenia, czy szkolą się w kraju czy zagranicą? Z jakich narzędzi korzystają? Czy mają do dyspozycji symulatory lotów?
Lotnictwo policyjne nie prowadzi szkoleń od podstaw, ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami prawo ubiegania się o przyjęcie w szeregi lotniczych policjantów mają osoby posiadające nalot ogólny na śmigłowcach nie mniejszy niż 200 godzin oraz uprawnienia do wykonywania lotów w dzień i w nocy w charakterze pilota dowódcy śmigłowca. Lotnictwo Policji prowadzi szkolenia specjalistyczne oraz praktyczne przeszkolenia na nowy typ śmigłowca. Szkolenia są realizowane z wykorzystaniem symulatorów lotów. W Polsce, z wyjątkiem symulatora lotów śmigłowca PZL W-3 „Sokół”, nie są dostępne inne tego rodzaju systemy, dlatego piloci korzystają z symulatorów poza granicami Polski.
Aktualnie są prowadzone prace nad budową symulatora lotów dla Policji. Będzie to specjalistyczna platforma na bazie śmigłowca S-70i. Urządzenie to umożliwi szkolenie nie tylko pilotów, ale również mechaników i operatorów dźwigów pokładowych, operatorów ładunku czy funkcjonariuszy grup specjalnych w zakresie zastosowania bojowego z pokładu śmigłowca.
Pewnie niejeden młody człowiek marzy o tym, by zostać policyjnym pilotem lub mechanikiem. Czy w przyszłości szkolenie nowej kadry lotnictwa Policji będzie się odbywać w ramach formacji czy raczej będą stosowane dotychczasowe rozwiązania?
Młody człowiek chcący zostać pilotem policyjnym powinien rozpocząć szkolenie w ośrodku lotniczym, zdobywać doświadczenie i nalot, a następnie – po uzyskaniu uprawnień cywilnych – starać się o przyjęcie do Policji. Drugim sposobem jest wstąpienie do wojska, zdobycie uprawnień wojskowych, odejście ze służby wojskowej i wstąpienie do Policji. Trzecim wariantem, obecnie na etapie prac koncepcyjnych, jest opracowanie formuły własnego ośrodka szkolenia lotniczego. Zaczątkiem jego powstania będzie symulator lotów, o którym mówiłem wcześniej. Jednakże będzie się to wiązało z pozyskaniem dodatkowych etatów oraz zapewnieniem źródła stałego finansowania.
Jak radzicie sobie z problemem wakatów? Czy dotyczy on zarówno policyjnych lotników, jak i mechaników?
Skupiamy się na poprawie poziomu satysfakcji ze służby. W związku z zakupem nowych śmigłowców rośnie też stabilizacja personelu lotniczego. Analizowane są możliwości poprawy konkurencyjności zatrudnienia wysoko wykwalifikowanej kadry. Poprawiamy warunki socjalne pracy, prowadzimy akcję promocyjną zachęcającą do wstępowania w nasze szeregi. Stopniowo odnosimy sukcesy w tym zakresie.
Wspomniał Pan o poprawie warunków pracy pilotów i personelu obsługi – jakie konkretnie prace trwają i jakie kroki będą podejmowane w przyszłości?
Jesteśmy na etapie modernizacji bazy centralnej w Warszawie, ukończono prace związane z budową hangaru o lekkiej konstrukcji. Trwają prace projektowe w zakresie modernizacji terenu i pozostałych hangarów. Chcemy zbudować bazę lotniczą z prawdziwego zdarzenia na miarę stolicy europejskiego kraju. Będzie się składać z odpowiedniego zaplecza socjalnego, hangarowego, technicznego z właściwą infrastrukturą lotniczą umożliwiającą przeprowadzenie większych policyjnych operacji lotniczych.
Czy modernizacja czeka również inne bazy lotnictwa Policji w kraju?
Modernizacja baz lotnictwa Policji w KWP leży w gestii komendantów wojewódzkich. Policja jest właścicielem baz w Łodzi oraz Wrocławiu, gdzie sukcesywnie postępuje remont infrastruktury, w tym pomieszczeń socjalno-bytowych. Rozważane są również możliwości tworzenia własnych baz lotniczych. Wzorem takich działań jest sekcja w Łodzi, gdzie na terenie OPP posiadamy własny nowoczesny hangar z zapleczem socjalno-bytowym oraz płaszczyznę manewrową dla śmigłowców wraz z lądowiskiem.
90 lat temu policyjni piloci latali na samolotach Bartel BM-4al, Hanriot HD-19 czy POTEZ XVA2, teraz dysponują najnowszymi śmigłowcami. Gdyby mógł Pan Dyrektor wybiec w przyszłość i podzielić się swoimi wyobrażeniami co do funkcjonowania lotnictwa Policji w ciągu najbliższych może nie 90, ale choćby kilku czy kilkunastu lat?
W przyszłości chcielibyśmy posiadać jedną bazę centralną, wyposażoną w lekkie śmigłowce obserwacyjno-patrolowe oraz średnie wielozadaniowe maszyny, w której oprócz działalności operacyjnej i szkoleniowej będą prowadzone większe czynności obsługowe wszystkich typów statków powietrznych eksploatowanych w lotnictwie Policji. W bazach terenowych powinny być nowoczesne śmigłowce wyposażone w system obserwacji lotniczej.
Czy oprócz najnowocześniejszych śmigłowców oraz bezzałogowych statków powietrznych (tzw.. dronów) Policja będzie wykorzystywać także autonomiczne, bezzałogowe śmigłowce? Czy raczej takie futurystyczne wizje trudne są dziś do przewidzenia?
Będziemy wykorzystywać wszystkie dostępne technologie, które poprawią stan bezpieczeństwa i porządku publicznego państwa. Obserwując szybki postęp technologii bezzałogowych statków powietrznych, nie wykluczamy takiej możliwości. Jednakże biorąc pod uwagę rodzaj zadań wykonywanych przez policyjnych lotników, trzeba podkreślić, że jeszcze bardzo długo będziemy wykorzystywać załogowe maszyny.
W tym roku lotnictwo Policji obchodzi 90-lecie powstania formacji. To doskonała okazja do podsumowań i budowania wizji na kolejne lata. Czego życzyłby Pan Dyrektor z tej okazji policyjnym pilotom i pozostałym członkom obsługi?
Wytrwałości w codziennej służbie, ale przede wszystkim cierpliwości. Obecnie lotnictwo Policji, podobnie jak inne policyjne formacje, dynamicznie się zmienia. Wraz z zakupem nowoczesnych śmigłowców wprowadzamy do służby nowe technologie, które wymuszają zmianę taktyki działań, ale i też sposobu myślenia. To właśnie dzisiaj podejmowane decyzje będą miały wpływ na lotniczą policję, ale głównie na pilotów i mechaników. Personel lotniczy w większości składa się z pasjonatów, którzy pracę zawodową traktują jak hobby. Zbliża się ten czas, kiedy służba lotnicza w Policji będzie marzeniem każdego lotnika w Polsce.
Dziękuję za rozmowę.
Z insp. Maciejem Nestorukiem, Dyrektorem Głównego Sztabu Policji KGP rozmawia mł. insp. Anna Kędzierzawska
Zdjęcie: Piotr Maciejczak