Konferencja „Operacja polska i zbrodnia katyńska – dwa sowieckie ludobójstwa na Polakach”
7 kwietnia 2022 r., w auli Komendy Głównej Policji, odbyła się konferencja naukowa „Operacja polska i zbrodnia katyńska – dwa sowieckie ludobójstwa na Polakach”. Było to pierwsze spotkanie konferencyjne odbywające się w ramach podpisanego porozumienia pomiędzy KGP a Ośrodkiem Rozwoju Edukacji.
Planowane są już kolejne, mające odbywać się cyklu kwartalnym. Współorganizatorami konferencji są: Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie oraz Biuro Edukacji Historycznej – Muzeum Policji KGP. Wydarzenie objęte zostało honorowym patronatem ministra Edukacji i Nauki prof. Przemysława Czarnka, a Partnerem — Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL.
W konferencji udział wzięli nauczyciele i funkcjonariusze Policji oraz Włodzimierz Bernacki - Sekretarz Stanu w MEiN (senator RP), Radosław Brzózka – dyrektor Gabinetu Politycznego MEiN, dr Mateusz Szpytma – zastępca prezesa IPN, Sławomir Adamiec – dyrektor Generalny MEiN, Jacek Banaś – dyrektor Departamentu Kształcenia Ogólnego MEiN, Tomasz Madej – dyrektor ORE, Marek Krystyniak z Federacji Rodzin Katyńskich, Teresa Bracka – prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.” z/s w Katowicach, Jarosław Olbrychowski – prezes Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.” w Łodzi, Sławomir Frątczak – kierownik Muzeum Katyńskiego/Oddział Martyrologiczny Muzeum Wojska Polskiego, podinsp. Krzysztof Musielak – dyrektor Biura Edukacji Historycznej – Muzeum Policji KGP, insp. Mariusz Ciarka – dyrektor Biura Komunikacji Społecznej KGP i Rzecznik Prasowy Komendanta Głównego Policji, insp. Urszula Chełstowska-Ogrodowicz – dyrektor Biura Bezpieczeństwa Informacji KGP, podinsp. Iwona Wysocka-Zowczak – zastępca dyrektora Biura Międzynarodowej Współpracy Policji, Tomasz Pitucha, Marzena Habib, Stanisław Zubek – wicedyrektorzy ORE, Emilia Róźycka – naczelnik Wydziału Departamentu Podręczników, Programów i Innowacji MEiN, Jacek Pawłowicz – wicedyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL i dr Aleksander Gurjanow z Międzynarodowego Stowarzyszenia Historyczno-Oświatowego, Dobroczynnego i Obrony Praw Człowieka „Memoriał”.
O EDUKACJI, PAMIĘCI I BEZPIECZEŃSTWIE
Konferencję otworzył I zastępca Komendanta Głównego Policji nadinsp. Dariusz Augustyniak, dziękując wszystkim, którzy przyczynili się do organizacji tego naukowego spotkania. „Wymiar edukacyjny jest niezwykle ważny. Bardzo cieszę się, że są z nami przedstawiciele ministerstwa edukacji, kuratorzy oświaty, nauczyciele, bo obszar do przekazywania treści między innymi o tych tragicznych wydarzeniach, poruszanych na konferencji, jest ogromny. Jest to bardzo ważna i szczytna inicjatywa, podtrzymująca pamięć o naszych przodkach Cieszy mnie również, że zaczynamy rozmawiać na temat zmian dotyczących edukacji o bezpieczeństwie. Widzimy obecnie jak bardzo jest ono istotne. Te wypracowane dzisiaj treści powinny znaleźć się również w przedmiocie nauk o bezpieczeństwie, ponieważ bezpieczeństwo to podstawa funkcjonowania każdego narodu”. Nadinsp. Dariusz Augustyniak przypomniał również o przypadającej w tym roku 82 rocznicy zbrodni katyńskiej: „Wszyscy zamordowani zarówno podczas operacji polskiej, jak i zbrodni katyńskiej padli ofiarą okrutnego ludobójstwa. Śmierć w obozach i katowniach była rzeczą niezwykle tragiczną. Tragiczna była również zmowa milczenia i kłamstwa, którymi owiane zostały te wydarzenia. Do tej pory dochodzimy do prawdy”.
Z kolei wicedyrektor Ośrodka Rozwoju Edukacji Tomasz Pitucha powiedział:
"Bardzo cieszę się, że podpisane w ubiegłym roku porozumienie o współpracy pomiędzy ORE a KGP materializuje się właśnie tu i teraz w formie tak ważnej konferencji. Dzisiaj stawiamy kolejny pomnik pamięci, poprzez przypominanie tamtego czasu. Serdecznie dziękuję za możliwość tej współpracy. Przywracamy w ten sposób pamięć o tych bohaterach. Właśnie pamięć jesteśmy winni tym wszystkim ludziom, prześladowanym za to, że byli Polakami”.
Podczas otwarcia konferencji głos zabrał również Sekretarz Stanu MEiN Włodzimierz Bernacki, który nawiązał do edukacji historycznej młodych ludzi w szerszym aspekcie: „Warto zadawać pytania dotyczące wydarzeń, które wydają się nam już bardzo odległe. Przypominanie, jakie względy kierowały ludźmi wykonującymi egzekucje, wręcz na skalę masową, dlaczego wyznajemy i podporządkowujemy się akurat tym wartościom? I co sprawia, że jesteśmy przedstawicielami zachodniej cywilizacji? Te pytania są szczególnie ważne dzisiaj. To również jest istotne z punktu odpowiedzi o naturę człowieka. Kiedy mówimy o tamtych tragicznych wydarzeniach, nie możemy poprzestać tylko na wymiarze historycznym, ale jako przedstawiciel MEiN pragnąłbym, aby w tym kontekście pojawiały się również wątki istotne dla wychowania młodych ludzi. Tych, którzy nas zastąpią”.
PRELEGENCI I PROGRAM KONFERENCJI
Konferencja została poświęcona zbrodniom ludobójstwa popełnionym w XX wieku na polskich obywatelach, wśród których liczną grupę stanowili przedwojenni funkcjonariusze Policji Państwowej uwięzieni w Ostaszkowie, zamordowani wiosną 1940 r. w Kalininie i pogrzebani w Miednoje, stąd też wśród prelegentów znaleźli się oficerowie Policji. Naukowe spotkanie obfitowało również w metodyczne podejście do lekcji historii, które zorganizowane było głównie w pierwszym panelu konferencji. Długoletni nauczyciel historii i dyrektor lubelskiego Oddziału IPN dr Robert Derewenda dzielił się swoim doświadczeniem na temat form i metod realizacji tematów trudnych w ramach lekcji historii, zwracając szczególną uwagę na pokazywanie młodym ludziom ważnych miejsc pamięci. Temat ten dopełnił dr Dariusz Gałaszewski z IPN, który mówił o przestrzeni szkolnej jako miejscu pamięci o zbrodniach sowieckich na Polakach, a dyrektor SP nr 1 im. Ks. S. Konarskiego w Lublinie Iwona Pańpuch opowiedziała na swoim przykładzie o kultywowaniu pamięci o Miednoje w Szkole Podstawowej. Wykorzystanie ciekawej formy dydaktycznej, jaką jest komiks w zajęciach edukacyjnych przedstawiła Agnieszka Karczewska-Gzik z ORE.
Drugi panel koncentrował się na martyrologii polskich policjantów – ofiar zbrodni katyńskiej. Kom. dr Marcin Dziubak z KWP w Rzeszowie przybliżył historię funkcjonariuszy Policji Państwowej. Mł. insp. Kinga Badeńska z KGP opowiedziała o polskich miejscach pamięci poświęconych pomordowanym funkcjonariuszom Policji Państwowej i Policji Województwa Śląskiego II RP. Z kolei dr Aleksander Gurjanow ze Stowarzyszenia „Memoriał” przedstawił bardzo szczegółowo dokumentalne źródła informacji o policjantach – ofiarach zbrodni katyńskiej.
Na zakończenie zaprezentowany został film dokumentalny „Rozstrzelać Polaków – czyli operacja antypolska NKWD 1937-1938”, autorstwa dr. Tomasza Sommera, który szuka genezy i przebiegu ludobójstwa popełnionego na Polakach w Związku Sowieckim.
Konferencję zakończył dyrektor Biura Edukacji Historycznej – Muzeum Policji KGP podinsp. Krzysztof Musielak, podsumowując: „Sednem naszego dzisiejszego spotkania jest zachowanie tych miejsca w pamięci i dążenie do prawdy. Państwo jako nauczyciele jesteście tymi, niosącymi „pochodnię wiedzy”. Za to bardzo wszystkim Państwu dziękuję”.
Przebieg konferencji można było śledzić on-line we wszystkich garnizonach Policji w kraju.
(BKS KGP, zdj. Izabela Pajdała)
