Centrum Pomocy Dzieciom w Gdańsku Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę – kompleksowe wsparcie dla dzieci pokrzywdzonych przestępstwem, z doświadczaniem przemocy i wykorzystania seksualnego
Wywiad z Panią dr Martą Flis-Świeczkowską koordynatorem zespołu interdyscyplinarnego i radcą prawnym CPD oraz Panią Agatą Milik-Brzezińską psychologiem, psychoterapeutą CPD, na temat działalności placówki i świadczonej tam pomocy przeprowadziła asp. szt. Monika Kaczmarska z Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku
Centrum Pomocy Dzieciom w Gdańsku Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę – kompleksowe wsparcie dla dzieci pokrzywdzonych przestępstwem, z doświadczaniem przemocy
i wykorzystania seksualnego.
18 marca 2022 r. między Komendantem Wojewódzkim Policji w Gdańsku nadinsp. Andrzejem Łapińskim a Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę – reprezentowaną przez Panią Ewę Kremer – koordynatora Centrum Pomocy Dzieciom w Gdańsku, podpisane zostało porozumienie w zakresie współpracy dotyczące organizacji i realizacji wspólnych inicjatyw i działań zmierzających do skutecznej pomocy dzieciom, które doświadczyły przemocy, wykorzystywania seksualnego lub były świadkami poważnych przestępstw i innych zdarzeń traumatycznych.
Wywiad z Panią dr Martą Flis-Świeczkowską koordynatorem zespołu interdyscyplinarnego i radcą prawnym CPD oraz Panią Agatą Milik-Brzezińską psychologiem, psychoterapeutą CPD, na temat działalności placówki i świadczonej tam pomocy przeprowadziła asp. szt. Monika Kaczmarska z Wydziału Prewencji KWP w Gdańsku.
Czy mogłyby Panie przybliżyć działalność Centrum Pomocy Dzieciom w Gdańsku?
Marta Flis-Świeczkowska: Może zacznę od tego, że CPD w Gdańsku powstało 3 lata temu.
W czerwcu świętowaliśmy swoje kolejne urodziny. Celem naszego Centrum jest kompleksowa, specjalistyczna pomoc dziecku pokrzywdzonemu przestępstwem oraz jego rodzicom, opiekunom prawnym. Nasza placówka świadczy względem tych dzieci indywidulaną pomoc psychologiczną, psychoterapeutyczną, psychiatryczną, pomoc prawną
i w razie konieczności również pomoc medyczną. Nasza placówka została wyposażona
w pokój przesłuchań, w którym się teraz znajdujemy. W związku z czym gdańskie sądy, i nie tylko, mogą korzystać z naszych pomieszczeń i przesłuchiwać w przyjaznych warunkach dzieci pokrzywdzone przestępstwem.
Agata Milik-Brzezińska: Warto podkreślić, że pracujemy w sposób interdyscyplinarny, oznacza to, że wśród naszych specjalistów możemy znaleźć oprócz najliczniejszej grupy psychologów - psychoterapeutów, dwóch prawników, lekarza psychiatrę, koordynatora naszego Centrum oraz pracowników pierwszego kontaktu. Zadaniem pracowników pierwszego kontaktu jest zbieranie zgłoszeń przychodzących, zapisywanie ich
i koordynowanie dalszych prac zespołu nad nimi – osoby te stanowią bardzo ważną częścią naszego zespołu. Jeśli zaistnieje taka potrzeba, współpracujemy też z innymi profesjonalistami, takimi jak pedagodzy szkolni, pracownicy socjalni czy kuratorzy.
Wspomniała Pani o miejscu przesłuchań dla dzieci. Czym jest takie miejsce, czym jest taki pokój przesłuchań?
Marta Flis-Świeczkowska: Pokój przesłuchań, który znajduje się w naszym Centrum, spełnia wszelkie wymagania określone w rozporządzeniu. Tak naprawdę pokój przesłuchań składa się z dwóch pomieszczeń. Jedno pomieszczenie to jest to miejsce, gdzie dziecko jest faktycznie, przez sąd z udziałem biegłego psychologa przesłuchiwane. Pokój ten jest wyposażony w kamery, sprzęt zbierający i nagrywający dźwięk. Jest to bardzo przyjazne pomieszczenie, w którym myślę, że każde dziecko może poczuć się komfortowo
i bezpiecznie. Drugie pomieszczenie, czyli tzw. pokój techniczny, w którym podczas przesłuchania są obecne pozostałe osoby, które nie biorą bezpośredniego udziału
w przesłuchaniu. Mam tu na myśli protokolanta, prokuratora, obrońcę, pełnomocnika
czy czasami też kuratora procesowego dziecka. Sprzęt, którym dysponujemy w naszym Centrum, jest sprzętem nowoczesnym, nowej generacji, składającym się z dwóch kamer. Jedna kamera zbiera obraz z całego pomieszczenia, a drugą kamerą można manipulować
z pokoju technicznego. W sytuacji, kiedy na przykład małe dzieci lubią się przemieszczać, zmieniać swoją pozycję, można tą kamerą z pokoju technicznego podążać za dzieckiem,
tak aby na nagraniu była widoczna jego mimika, czy też emocje.
Tutaj w Centrum zajmujecie się Państwo właśnie przygotowywaniem dzieci
do przesłuchań. Jaka jest procedura przyjęcia takiego dziecka?
Agata Milik-Brzezińska: To może powiemy o dwóch rzeczach. Po pierwsze o tym, jakie
są procedury, po drugie na czym polega to przygotowanie.
Marta Flis-Świeczkowska: Zacznijmy od tego, że nasza oferta dedykowana jest dzieciom
do 18–go roku życia, które doświadczyły przemocy, w tym wykorzystywania seksualnego. Jesteśmy specjalistycznym ośrodkiem, dlatego też pomagamy dzieciom, które są już uczestnikami procedury karnej, które uczestniczą w tej procedurze w charakterze pokrzywdzonego bądź świadka, czyli wtedy, kiedy Prokuratura czy też Policja zostały zawiadomione o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Najczęściej procedura przyjęcia
do naszego ośrodka wygląda w ten sposób, że dzwonią do nas rodzice bądź opiekunowie prawni dziecka. Podczas takiego zgłoszenia pracownik pierwszego kontaktu używając kwestionariusza, zbiera potrzebne i niezbędne informacje do tego, aby móc udzielić temu rozmówcy adekwatnej pomocy, czyli na przykład pokierować w inne miejsce lub przyjąć zgłoszenie i przekazać sprawę do naszego zespołu specjalistów, który pochyli się nad tym, czy ta sprawa kwalifikuje się do naszego ośrodka, czy możemy temu dziecku pomóc. Warto pamiętać, że przyjmujemy dzieci, które są po przesłuchaniu. W wyjątkowych sytuacjach zagrożenia zdrowia bądź życia dziecka, jest możliwy kontakt z psychologiem, psychoterapeutą przed przesłuchaniem, natomiast docelowo przyjmujemy dzieci, które są już po przesłuchaniu i są w procedurze karnej.
Agata Milik-Brzezińska: Warto podkreślić, że ważny jest też ten pierwszy moment rozeznawania sytuacji, kiedy po zgłoszeniu możemy mieć kontakt z rodzicem, który jest niekrzywdzący, z którym my jako psychologowie czy psychoterapeuci, możemy porozmawiać podczas pierwszych spotkań. I to jest taki moment, w którym rozeznajemy głębiej sprawę. Ustalamy co w danym momencie dla dziecka jest potrzebne, co jest istotne. Czy powinniśmy zaproponować proces wsparcia psychologicznego, proces psychoterapii, działania interwencyjne. Sprawdzamy również, czy jest bezpieczne w danym momencie i czy to jest moment na przygotowanie do przesłuchania. Kiedy dowiadujemy się, że dziecko jest przed przesłuchaniem, proponujemy możliwość skorzystania z takiego przygotowania przed przesłuchaniem zarówno dla rodzica jak i dla dziecka.
Marta Flis-Świeczkowska: Co ważne, żeby skorzystać z przygotowania do przesłuchania nie trzeba być naszym klientem. Niejednokrotnie zdarza się tak, że to właśnie najpierw spotykamy się z dzieckiem i rodzicem, i przygotowujemy do przesłuchania. Następnie
po czynności przesłuchania dziecko z rodzicem do nas wraca, już jako klient, któremu będziemy udzielać pomocy psychologicznej. Może dopowiem też, żeby nie było wątpliwości, że to spotkania - przygotowania do przesłuchania - mają charakter czysto edukacyjny.
Ich celem jest przygotowanie dziecka i rodzica do tej czynności. Psycholog tłumaczy czym jest przesłuchanie, jak będzie ono przebiegało, kto będzie w nim uczestniczył, jakie dziecko ma uprawnienia w trakcie tej czynności. Poza tym informuje dziecko o rzeczach bardzo technicznych np., że będą chusteczki czy toaleta. Nie są poruszane treści dotyczące sprawy,
w zakresie której dziecko będzie przesłuchiwane.
Agata Milik-Brzezińska: Takie przygotowanie do przesłuchania jest przeprowadzane przez specjalistę, który jest wykształcony, który spełnia wszystkie wymogi, żeby móc przeprowadzić dziecko przez wszystkie procedury, które się odbywają.
Wydaje mi się, że warto wspomnieć, że cała świadczona przez Państwa pomoc jest nieodpłatna.
Marta Flis-Świeczkowska: Tak, wszelką pomoc jaką świadczymy, a tak naprawdę tych różnych działań przez 3 lata było mnóstwo, to są działania nieodpłatne. Bez względu, czy jest to pomoc psychologiczna, psychiatryczna, czy pomoc prawna, klienci nie uiszczają żadnej opłaty. Można jedynie nas wspierać darowiznami. Na stronie Fundacji można znaleźć informacje, na jaki numer konta można wpłacić darowiznę czy też przekazać 1% podatku. Pomagamy dzieciom nie tylko tym, które są z terenu Gdańska czy też z powiatu gdańskiego. Pomagamy wszystkim dzieciom, które się do nas zgłoszą. Mamy sporo klientów z okolic Elbląga czy też Słupska, czy nawet z Bydgoszczy. Czasami osoby przekierowujemy
do Starogardu Gdańskiego, gdzie też Fundacja ma swoją placówkę, bo tam po prostu dla niektórych jest bliżej. Świadczymy pomoc wszystkim dzieciom, które tego potrzebują
i spełniają te kryteria, o których wspomniałyśmy wcześniej, a które kwalifikują je do naszej pomocy. W sytuacji, gdy tych kryteriów nie spełniają, to też jako zespół pochylamy się nad sprawą i szukamy takiego miejsca, gdzie tę pomoc dziecko będzie mogło uzyskać.
Oprócz tych działań, które Panie wymieniły, czy Fundacja prowadzi jeszcze inną działalność?
Agata Milik-Brzezińska: Centra Pomocy Dzieciom Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę między innymi można znaleźć w Warszawie, Starogardzie Gdańskim i tutaj w Gdańsku. Oprócz tych działań, o których już wspomniałyśmy charakterystycznych dla CPD, Fundacja podejmuje szereg innych inicjatyw.
Marta Flis-Świeczkowska: Fundacja podejmuje bardzo dużo działań i pozyskuje na te cele liczne środki. Warto podkreślić, że Fundacja prowadzi już od lat Telefon Zaufania Dla Dzieci
i Młodzieży 116 111, który działa całodobowo, 7 dni w tygodniu. Dzieci faktycznie bardzo licznie korzystają z tej możliwości wsparcia, co pokazuje zasadność działanie tego telefonu. Drugi nasz telefon to 800 100 100, pod który mogą dzwonić rodzice oraz nauczyciele, jeżeli mają wątpliwości, co do bezpieczeństwa dzieci, co do ich objawów - czy objawy faktyczne
są niepokojące i mogą świadczyć o tym, że dziecko było krzywdzone. Poza tym Fundacja tworzy najróżniejsze rodzaje materiałów edukacyjnych, między innymi dotyczące bezpieczeństwa w Internecie, hejtu, wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dzieciom, czy też czynności przesłuchania. Nasze najnowsze materiały dotyczą kuratora procesowego
i wyjaśniają kim jest ta osoba i w czym może dziecku pomóc. Wszystkie materiały
są dostępne na platformie edukacyjnej Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. Wystarczy
w przeglądarkę wpisać „edukacja fdds” i pierwsza strona, która nam się wyświetli, to jest właśnie ta platforma. Tych materiałów jest naprawdę niezliczona ilość. Każdy, czy to rodzic, specjalista, czy funkcjonariusz Policji, mogą z nich skorzystać. Poza tym prowadzimy też liczne projekty. Mojemu sercu najbliższy jest „Wymiar sprawiedliwości przyjazny dziecku”. Jest to projekt dwuletni, na który Fundacja pozyskała środki i realizujemy go w różnych obszarach. Stworzyliśmy kampanie medialną, ulotki o kuratorze, o których wcześniej wspomniałam. Z tych środków finansowane są też konsultacje prawne. Dzięki temu projektowi mamy również środki na szkolenia dla policjantów, kuratorów procesowych, adwokatów, radców prawnych i innych specjalistów.
Agata Milik-Brzezińska: Jeszcze sobie pomyślałam, bo mówimy tak ogólnie o Fundacji, żeby wrócić do tego, co jeszcze jest ważne, jeśli chodzi o Centrum Pomocy Dzieciom. Chciałaby podkreślić, że oprócz wsparcia dla dzieci, wspieramy też rodziców. Przede wszystkim wspieramy dając wsparcie psychologiczne, psychoedukacyjne, czy poprzez grupy wsparcia. Czasami dany rodzic może potrzebować własnej psychoterapii i wtedy albo korzysta z takiej pomocy poza naszym ośrodkiem albo w rzadszych przypadkach ma możliwość skorzystania z takiej pomocy w naszym Centrum. W CPD skupiamy się raczej na tym, żeby wspierać rodziców niekrzywdzących. Chcemy im pomóc zobaczyć dziecko, w jakiej sytuacji ono się znajduje, nie tylko poprzez nasze wsparcie dla niego, ale też poprzez wsparcie rodzica, żeby ten rodzic też był wsparciem dla dziecka w trudnej sytuacji. Oprócz tego mamy kontakt ze specjalistami spoza Centrum i umożliwiamy im w razie potrzeby konsultacje wsparciowe, psychoedukacyjne z członkami naszego zespołu. Czyli, jeżeli specjalista ma jakieś wątpliwości, co do tego, co dalej powinno się zadziać w sytuacji, kiedy dziecko jest krzywdzone, czy ma jakieś wątpliwości, jak powinien je wspierać, czy jak powinno się wspierać psychologicznie czy prawnie….
Marta Flis-Świeczkowska: …czy interweniować, czy powinien zawiadomić czy też nie.
Czy na przykład dane zachowania dziecka już mogą świadczyć o tym, że dziecko było skrzywdzone. W razie takich wątpliwości, jak najbardziej może się do nas na taką konsultacje psychologiczną czy prawną umówić. My spróbujemy mu pomóc odpowiedzieć na pytanie,
co teraz powinno się zadziać.
Agata Milik-Brzezińska: Staramy się trafiać nie tylko bezpośrednio właśnie do tych osób potrzebujących, które zgłaszają się do nas jako klienci, ale też do tych specjalistów
czy placówek, które też mają kontakt z takimi osobami.
Czy nawet, jak Pani wspomniała o szkoleniu policjantów, które się odbędzie. Ważne, żeby policjant mógł rozpoznać, czy rzeczywiście w tym domu temu dziecku coś się dzieje i ewentualnie zareagować…
Marta Flis-Świeczkowska: I też, żeby wiedział, jak w tej konkretnej sytuacji, w tym domu ma się zachować. Chodzi o to żeby swoją postawą, zachowaniem w tej trudnej sytuacji, nie skrzywdził dziecka, a je wsparł oraz żeby wsparł rodzica niekrzywdzącego w podążaniu dalej za interwencją.
Agata Milik-Brzezińska: Ważne, żebyśmy wspólnie mogli tworzyć taką bezpieczną sieć dla osób, które tego potrzebują.
Marta Flis-Świeczkowska: Ze swojej strony zachęcamy Państwa do tego, żeby wszelkich klientów, którzy mogą skorzystać z naszej pomocy, czy to ze wsparcia psychologicznego,
czy to z przygotowania do przesłuchania, do nas kierowali. Czekamy na każdego potrzebującego wsparcia. Z wielką przyjemnością pomożemy.
Warto wspomnieć, że policjanci podczas wykonywania czynności służbowych przekazują, czy to dzieciom czy ich rodzicom, opiekunom prawnym, właśnie takie informacje czy ulotki na temat, gdzie mogą takiej pomocy od Państwa uzyskać, czyli tutaj w Centrum Pomocy Dzieciom w Gdańsku, przy ul. Jana Uphagena 18.
Marta Flis-Świeczkowska: I za to bardzo dziękujemy.
Dziękuję Paniom bardzo za rozmowę. Życzę Państwu dalszych sukcesów, aby nasze porozumienie pomiędzy Komendantem Wojewódzkim Policji w Gdańsku a Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę przynosiło dalsze efekty oraz żeby dzieci, które potrzebują pomocy, zawsze mogły tą pomoc uzyskać. Bardzo dziękuję.
Marta Flis-Świeczkowska: Dziękuję.
Agata Milik-Brzezińska: Dziękuję.
Rozmowę można odsłuchać poniżej:
Nagranie audio Fundacja-Prewencja.mp3
Pobierz plik Fundacja-Prewencja.mp3 (format mp3 - rozmiar 24.69 MB)