Program "Patologie – Bezdomność" w Pomorskim
Patologie jakimi są bezdomność, a co za tym często idzie bezrobocie i żebractwo, dotykają w szczególności duże aglomeracje. Blisko 45% wszystkich bezdomnych żyjących w województwie pomorskim naliczono w Trójmieście. Problem bezdomności narasta w okresie zimowym i ma wpływ na poziom przestępczości. Dlatego od 1 października b.r. Policja rusza z programem mającym na celu przeciwdziałanie zjawisku bezdomności i jego negatywnym skutkom.
Rolą Policji jest ochrona zdrowia i życia ludzkiego, jak choćby przeciwdziałanie zamarznięciom w okresie zimowym, prewencja – zapobieganie przestępczości, a także również ujawnianie sprawców przestępstw. Problem bezdomności ma również wpływ na poziom przestępczości. Bezdomni oprócz przestępstw przeciwko osobie i rodzinie, dokonują także drobnych kradzieży, kradzieży z włamaniem (np. do altanek na działkach, celem uzyskania żywności, celem schronienia – przenocowania itp.), a nawet rozbojów. W związku z tym konieczne jest wprowadzenie działań przeciwko bezdomności.
Problem bezdomności nasila się w zwłaszcza okresie zimowym, co jest w szczególności niebezpieczne dla życia i zdrowia ludzkiego z uwagi na zamarznięcia.
Co roku w związku ze zbliżającym się sezonem jesienno-zimowym policjanci woj. pomorskiego realizują zadania mające na celu zminimalizowanie negatywnych skutków bezdomności. W tym roku działania przyjmą szerszy zakres niż w latach ubiegłych i będą to:
• Stała forma ochrony osób bezdomnych przed nieszczęśliwymi zdarzeniami poprzez częste prewencyjne kontrole miejsc, w których mogą przebywać osoby bezdomne (dworce, klatki schodowe, kanały ciepłownicze, opuszczone budynki mieszkalne, parki, ogródki działkowe itp.) poprzez wspólne patrole Policji, Straży Miejskiej i SOK, a także pracowników GOPS/MOPS i „streetworkerów” Forum, celem motywowania bezdomnych do korzystania z noclegowni.
• Ujawnianie osób, którym zagraża wychłodzenie, a w szczególności znajdujących się pod wpływem alkoholu, gdyż to właśnie one są najbardziej narażone na zamarznięcie. Osoby te będą doprowadzane do miejsc zamieszkania, placówek oferujących pomoc (noclegownie), szpitalnych izb przyjęć lub pogotowia socjalnego dla osób nietrzeźwych w Gdańsku.
• Na podstawie prowadzonych działań, jak również na podstawie informacji uzyskanych w toku codziennej służby tworzone będą spisy miejsc niemieszkalnych osób bezdomnych, które posłużą do stworzenia map z miejscami, gdzie gromadzą się bezdomni.
• Policja będzie współdziałała w badaniach socjodemograficznych przeprowadzanych przez forum na terenie woj. pomorskiego, co dwa lata – kolejne przewidziane jest na 2009 r.
• Opracowywanie i rozpowszechnianie materiałów informacyjno-edukacyjnych w formie ulotek o miejscach, gdzie osoby potrzebujące mogą znaleźć pomoc i schronienie oraz przestrzegające przed zagrożeniami związanymi ze spadkiem temperatur.
• Wymiana informacji pomiędzy poszczególnymi podmiotami współpracującymi, a także innymi podmiotami niosącymi pomoc osobom bezdomnym i potrzebującym (w szczególności w okresie zimowym – placówki pomocy, noclegownie).
• Prowadzenie badań, ankiet, sporządzanie analiz w zagadnieniu przez studentów Uniwersytetu Gdańskiego – bezpośrednia współpraca z Forum, którego jednym z partnerów jest Uniwersytet Gdański.
Jak pokazuje doświadczenie pomorskiej Policji z lat ubiegłych głównym problemem dla funkcjonariuszy pojawiającym się w trakcie działań ukierunkowanych na pomoc osobom bezdomnym, jest niechęć osób bezdomnych i kategoryczna odmowa otrzymania pomocy od policjanta. Bezdomni nie chcą być umieszczani w schroniskach, mówią, że sobie radzą i takie życie im odpowiada. W związku z tym w działaniach profilaktycznych udział wezmą instytucje zajmujące się statutowo zagadnieniem bezdomności i ich pracownicy tj. "streetworkerzy", a także pracownicy ośrodków pomocy społecznej. Takie współdziałanie jest możliwe dzięki porozumieniu o współpracy z Fundacją Pomorskiego Forum na Rzecz Wychodzenia z Bezdomności, które komenda wojewódzka Policji w Gdańsku podpisała w czerwcu tego roku.
W województwie pomorskim w okresie sezonu zimowego 2007/2008 zanotowano ogółem 9 przypadków zamarznięć osób (18 w sezonie 2006/2007). Osoby te zmarły na skutek wychłodzenia organizmu – 3 osoby, upojenia alkoholem z jednoczesnym wyziębieniem organizmu - 6. Ponadto policjanci podjęli interwencje w stosunku do 1276 osób zagrożonych zamarznięciem, z czego 417 osób odmówiło udzielenia oferowanej pomocy. Wpisuje się to w ogólny trend dotyczący unikania pomocy przez bezdomnych ponieważ, jak pokazują badania 26% wszystkich osób bezdomnych w województwie pomorskim nie korzysta z pomocy ośrodków pomocy społecznej w ogóle.
Bezdomność to przede wszystkim problem mężczyzn i ludzi nisko wykształconych. Mężczyźni stanowią ponad 80% bezdomnych, wielu z nich stanowią osoby z wykształceniem zawodowym (40,4%) oraz podstawowym (39%). Jak pokazują badania wśród osób bez dachu nad głową dominują ludzie starsi pomiędzy 51, a 60 rokiem życia.
