Sygnaliści

Art. 54 - Wolność słowa - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane. Ustawa może wprowadzić obowiązek uprzedniego uzyskania koncesji na prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej.

Co to znaczy?

Wolność słowa, wyrażana bezpośrednio lub poprzez środki przekazu, jest tradycyjną wolnością konstytucyjną. Art. 54 gwarantuje trzy odrębne choć powiązane ze sobą wolności: wolność wyrażania swoich poglądów, wolność pozyskiwania informacji oraz wolność rozpowszechniania informacji. Wyrażenie „pogląd” należy w tym wypadku rozumieć jak najszerzej, jako wyrażanie osobistych ocen, prezentowanie opinii czy przypuszczeń, informowanie o faktach etc. Wolność ta ma zastosowanie zarówno w sferze publicznej jak i prywatnej (choć szczególnego znaczenia nabiera na gruncie przestrzeni publicznej, życia społecznego, a zwłaszcza politycznego), obejmuje osoby fizyczne i prawne. Forma wyrażania poglądów może być dowolna, niekoniecznie poprzez wypowiedzi słowne (na przykład poprzez noszenie określonego stroju).

Sygnalista, demaskator (ang. whistleblower, dosłownie „człowiek dmuchający w gwizdek”) – osoba nagłaśniająca działalność, która według niej jest najprawdopodobniej nielegalna lub nieuczciwa. Jest to termin powstały i stosowany w anglosaskim kręgu kulturowym - Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Kanada, Australia, Nowa Zelandia.

Sygnalista informuje opinię publiczną o malwersacjach, aktach korupcji, naruszeniach przepisów i tym podobnych nieprawidłowościach mających miejsce w organizacji, w której pracuje. Jest to aktywność polegająca na zgłaszaniu przez pracownika osobom odpowiedzialnym za sprawy etyczne i dyscyplinarne przypadki nieuczciwości, nierzetelności lub złamania zasad etycznych albo prawa przez innych pracowników. Konsekwencją takiego czynu bywa mobbing: demaskator może mieć problemy w swoim środowisku pracy, doznawać prześladowania i poniżania przez zwierzchników i współpracowników.

Whistleblowing - to ujawnienie przez obecnych lub byłych członków organizacji nielegalnych, niemoralnych lub niedopuszczalnych praktyk prowadzonych pod nadzorem/kontrolą ich pracodawców, osobom lub organizacjom, które są w stanie przedsięwziąć działania (Jabet Near i Marici Miceli - 1985 r.).

Whistleblowing - to według Międzynarodowej Organizacji Pracy raportowanie przez obecnych lub byłych pracowników o nielegalnych, niewłaściwych, niebezpiecznych lub nieetycznych praktykach pracodawców. W praktyce whistleblowing może oznaczać specyficzną formę donosicielstwa czy szpiegostwa, z którą wiążą się dylematy moralne. Zgodnie jednak z nowym modelem whistleblowingu, współcześni ustawodawcy, co do zasady, nie uzależniają dopuszczalności zgłoszenia od motywacji zgłaszającego. Kluczowa jest bowiem sama informacja, jej jakość i prawdziwość, bez względu na powody, jakimi kierował się sygnalista.

O whistleblowingu mówi się wtedy, gdy pracownicy mogą zgłaszać naruszenia anonimowo, za pośrednictwem specjalnego, niezależnego i autonomicznego kanału. Zgłaszanie poufne (tj. pod nazwiskiem, ale bez możliwości ujawniania go przez otrzymującego zgłoszenie) czy bez zastrzegania poufności (na przykład przesyłanie uwag pod nazwiskiem poprzez skrzynkę e-mailową), nie są traktowane jako whistleblowing, a na przykład jako zgłaszanie skarg i wniosków przez pracowników (zródło: www.knf.gov.pl).

Więcej informacji na temat instytucji sygnalisty można znaleźć na stronach:

Sygnaliści - Antykorupcja - Policja.pl

Wyszukiwarka

Antykorupcja

Sygnaliści