FAQ - najczęściej zadawane pytania - FAQ - Policja.pl

1. Czy polski organ uprawniony do dokonywania wpisów w SIS może dokonać wpisu do SIS danych polskiego obywatela?

Tak, polskie organy, które są uprawnione do dokonywania wpisów danych do SIS, mogą do SIS wpisać dane polskiego obywatela, np. na podstawie ENA, wydanego przez polski wymiar sprawiedliwości lub na wniosek właściwych organów sądowych w przypadku osób wezwanych do stawienia się przed sądem w charakterze świadków.

2. Czy dane polskiego obywatela mogą zostać wpisane do SIS na podstawie art. 24 Rozporządzenia 1987/2006?

Nie. Obywatel żadnego z krajów należących do Unii Europejskiej nie jest uważany przez władze innego państwa członkowskiego za cudzoziemca. W rozumieniu Konwencji Wykonawczej Schengen cudzoziemcem jest każda osoba, inna niż obywatel państwa członkowskiego Wspólnot Europejskich. Tak więc na podstawie art. 24 Rozp. 1987/2006 Polak, jak również obywatel innego państwa należącego do UE, nie może zostać wpisany do SIS.

3. Jakie dane gromadzone są w SIS?

Dane gromadzone w SIS dzielą się na dwie kategorie i są to dane dotyczące:

1. osób, w przypadku których został wprowadzony wpis;
2. przedmiotów określonych w artykule 38 Decyzji Rady 533/2007 oraz  w artykule 36 Decyzji Rady 533/2007.

W przypadku osób, w SIS mogą być wprowadzane wyłącznie następujące dane personalne i informacje:

1. nazwisko(-a) i imię(imiona), nazwisko(-a) rodowe, poprzednio używane imiona/nazwiska oraz wszelkie pseudonimy, które mogąbyćwpisywane oddzielnie;
2. wszelkie szczególne, obiektywne cechy fizyczne niepodlegające zmianom;
3. miejsce i data urodzenia;
4. płeć;
5. fotografie;
6. odciski palców;
7. obywatelstwo(-a);
8. informacja, czy dana osoba jest uzbrojona, agresywna lub czy jest uciekinierem;
9. powód wpisu;
10. organ dokonujący wpisu;
11. odesłanie do decyzji będącej powodem wpisu;
12. działania, jakie należy podjąć;
13. odsyłacz lub odsyłacze do innych wpisów dokonanych w SIS II, określone w art. 52;
14. rodzaj przestępstwa.

4. Jak długo w SIS przechowywane są dane dotyczące osób i przedmiotów?

Generalna zasadą jest, że dane osobowe oraz dane dotyczące przedmiotów zawarte w SIS mogą być przechowywane w systemie przez okres konieczny dla osiągnięcia celów, dla których zostały wprowadzone.  Dodatkowo przyjęto terminy po upływie których Państwa Członkowie są zobowiązane do weryfikacji danych w SIS i ewentualnego przedłużenia okresu obowiązywania poszczególnych wpisów. Dla danych osobowych to okres 3 lat, dla danych dotyczących przedmiotów to okres 5 lub 10 w zależności od celu dla jakiego przedmiot jest poszukiwany.

5. W jaki sposób Państwa Członkowskie korzystają z danych gromadzonych przez inne państwa członkowskie?

System Informacyjny Schengen składa się z jednostki centralnej SIS (C – SIS) umiejscowionej w Strasburgu oraz krajowych modułów SIS (N – SIS) tworzonych przez każde Państwo Członkowskie.

Uprawnione podmioty w każdym z państw członkowskich korzystają z informacji zawartych w C - SIS za pośrednictwem wyznaczonego w ich kraju organu pełniącego rolę krajowego modułu SIS (N – SIS). W  Polsce jest nim Krajowy System Informatyczny. Tak więc, poszczególne państwa członkowskie nie mają bezpośredniego dostępu do modułów krajowych innych państw.

Dostęp do danych SIS dzielimy na dostęp bezpośredni – właściwy podmiot za pomocą własnego systemu teleinformatycznego korzysta z danych zgromadzonych w module krajowym SIS oraz dostęp pośredni, przez który rozumie się dokonywanie wpisów oraz wgląd do danych wykorzystywanych poprzez Krajowy System Informatyczny (KSI), realizowany w sytuacjach wskazanych w ustawie za pośrednictwem centralnego organu technicznego KSI.

Dostęp do danych SIS regulowany jest prawem krajowym państw członkowskich, przy czym dane te mogą być przeglądane tylko w takim zakresie, w jakim są one potrzebne organom do wykonywania ich zadań.

W Polsce zasady dostępu do danych SIS oraz podmioty uprawnione zostały określone w ustawie z dnia 24 sierpnia 2007 r. o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz w Systemie Informacji Wizowej (Dz. U. z 2007 r. ,nr 165, poz. 1170 z późn. zm.).

6. Jakie procedury obowiązują w przypadku stwierdzenia przywłaszczenia tożsamości i figurowania danych personalnych osoby poszkodowanej w SIS?

Przywłaszczenie tożsamości (nazwiska, imienia, daty urodzenia) ma miejsce w sytuacji gdy osoba trzecia posługuje się, zazwyczaj na szkodę prawowitego właściciela, tożsamością istniejącej osoby.

W przypadku potwierdzenia, że doszło do przywłaszczenia tożsamości, osoba której przypadek ten dotyczy, może udzielić krajowemu Biuru SIRENE państwa członkowskiego, które dokonało wpisu, niezbędnych informacji, takich jak rzeczywiste dane osobowe, informacje dotyczące dokumentu tożsamości lub wypełnić stosowny formularz. Ponadto w celu usprawnienia procedury identyfikacji, osoba może wyrazić zgodę na pobranie od niej odcisków linii papilarnych, a także udostępnić swoje zdjęcie.

Dane personalne oraz dane biometryczne, osoby której tożsamość została przywłaszczona mogą być przetwarzane wyłącznie za wyraźnym i dobrowolnym przyzwoleniem tej osoby.

Podkreślić należy również, że dane osoby, której tożsamość przywłaszczono, są dostępne tylko w celu ustalenia tożsamości osoby podlegającej kontroli w związku z wpisem w SIS i nie są w żaden sposób wykorzystywane do innych celów. Informacje na temat przywłaszczenia tożsamości powinny zostać usunięte po usunięciu odpowiadającego im wpisu.

Ponadto po stwierdzeniu, że osoba, której dotyczy wpis w SIS, posługuje się tożsamością innej osoby, państwo dokonujące wpisu sprawdza, czy konieczne jest dalsze przechowywanie w SIS danych dotyczących osoby, której tożsamość przywłaszczono (w celu odnalezienia osoby poszukiwanej).

7. Czy każdy organ administracji państwowej ma dostęp do danych zgromadzonych w SIS?

Dostęp do danych SIS mają wyłącznie organy odpowiedzialne za:

1. kontrole graniczne;
2. inne kontrole policyjne i celne prowadzone w ramach danego kraju, jak również koordynację takich kontroli.

Dostęp do tych danych mogę mieć także krajowe organy sądowe, między innymi organy odpowiedzialne za wszczynanie postępowania karnego z oskarżenia publicznego oraz wszczynanie dochodzenia sądowego poprzedzającego postawienie w stan oskarżenia, podczas wykonywania swoich funkcji, zgodnie z przepisami prawa krajowego.

W przypadkach odnoszących się do danych dotyczących cudzoziemców niepożądanych na obszarze Schengen (art. 24 Rozp. 1987/2006) oraz danych dotyczących dokumentów odnoszących się do osób (urzędowe blankiety, wydane dokumenty tożsamości, takie jak paszporty, dowody tożsamości, prawa jazdy, dokumenty pobytowe i dokumenty podróżne, które zostały skradzione, wykorzystane w niewłaściwy sposób lub utracone), wprowadzone w celu ich zajęcia lub wykorzystania w charakterze dowodu w postępowaniu karnym, dostęp do nich mogą mieć organy odpowiedzialne za wydawanie wiz, władze centralne odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosków azylowych oraz organy odpowiedzialne za wydawanie dokumentów pobytowych a także inne organy odpowiedzialne  za stosowanie przepisów prawnych dotyczących cudzoziemców.

Dostęp do danych SIS regulowany jest prawem krajowym państw członkowskich, przy czym dane te mogą być przeglądane tylko w takim zakresie, w jakim są one potrzebne organom do wykonywania ich zadań.

W Polsce zasady dostępu do danych SIS oraz podmioty uprawnione zostały określone w ustawie z dnia 24 sierpnia 2007 r. o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz o Systemie Informacji Wizowej (Dz. U. z 2007 r. ,nr 165, poz. 1170 z późn. zm.).

8. Do jakich celów mogą być wykorzystywane dane gromadzone w SIS?

Dane gromadzone w SIS mogą być wykorzystane wyłącznie do celów w jakich zostały wprowadzone do systemu. Każda zmiana sposobu ich wykorzystania musi być uzasadniona potrzebą zapobiegania bezpośredniemu poważnemu zagrożeniu dla porządku publicznego oraz bezpieczeństwa publicznego, z poważnych przyczyn bezpieczeństwa narodowego lub do celów zapobiegania popełnieniu poważnych przestępstw. W takim wypadku konieczne jest też uzyskanie zezwolenia od państwa członkowskiego, które wprowadziło wpis. Ponadto, dane takie nie mogą być wykorzystywane w celach administracyjnych. Wyjątek stanowią tu dane dotyczące cudzoziemców niepożądanych na obszarze Schengen (art. 24 Rozp. 1987/2006) oraz dane dotyczące dokumentów odnoszące się do osób (urzędowe blankiety, wydane dokumenty tożsamości, takie jak paszporty, dowody tożsamości, prawa jazdy, dokumenty pobytowe i dokumenty podróżne, które zostały skradzione, wykorzystane w niewłaściwy sposób lub utracone), wprowadzone w celu ich zajęcia lub wykorzystania w charakterze dowodu w postępowaniu karnym, które mogą zostać wykorzystane, zgodnie z prawem krajowym każdego z Państw Członkowskich, wyłącznie przez organy odpowiedzialne za wydawanie wiz, władze centralne odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosków wizowych lub azylowych oraz organy odpowiedzialne za wydawanie zezwoleń na pobyt czy osiedlenie oraz za stosowanie przepisów prawnych dotyczących cudzoziemców w kontekście stosowania postanowień dorobku prawnego Schengen - szczególnie w odniesieniu do przepływu osób.

9. Czy można dokonać kilku wpisów do SIS dotyczących tej samej osoby?

Tak, z tym że każde państwo członkowskie może dokonać tylko jednego wpisu do SIS dotyczącego danej osoby. Wpis dotyczący tej samej osoby może zostać wprowadzony przez kilka państw członkowskich, o ile wpisy te są ze sobą zgodne lub mogą współistnieć.

Aby uniknąć chaosu w danych SIS, zostały opracowane specjalne procedury porządkujące tryb wpisywania danych – wskazujące jakie wpisy mogą współistnieć, a jakie się wykluczają oraz określających pierwszeństwo w dokonywaniu wpisów.

Przyjęte procedury nie wykluczają odstępstwa od zawartej w Podręczniku SIRENE kolejności dokonywania wpisów jeżeli jest to podyktowane ważnymi interesami kraju. W takich sytuacjach wymagana jest konsultacja z innymi państwami członkowskimi.

10. Jeżeli okaże się, że dane kontrolowanej osoby lub samochodu znajdują się w SIS, jakie czynności są podejmowane np. przez Policję?

Sytuacja kiedy w wyniku przeprowadzania sprawdzenia w SIS występuje zgodność podanych przez użytkownika końcowego danych szczegółowych z istniejącym w SIS wpisem określana jest jako TRAFIENIE („HIT”). W przypadku „trafienia” uprawniony organ może zwrócić się do Biura SIRENE o dodatkowe informacje w celu umożliwienia wdrożenia odpowiednich procedur.

Generalną zasadą jest, że należy powiadomić państwo członkowskie, które dokonało wpisu, o „trafieniu” i jego wyniku (Biura SIRENE państw członkowskich, które dokonały wpisów z art. 24 Rozp.1987/2006, nie muszą być powiadamiane o „trafieniu”  każdym razem, ale można je powiadomić w określonych w Podręczniku SIRENE wypadkach oraz na ich wniosek).

Przyjęto następującą procedurę informowania o dokonaniu „trafienia”.

Właściwe organy państwa, które dokonały „trafienia” podejmują odpowiednie czynności uzależnione od kategorii wpisu (osoba/przedmiot) oraz informacji zawartych we wpisie i przekazanych przez Biuro SIRENE.

Kwestie dotyczące procedury postępowania w przypadku figurowania np. osoby poszukiwanej w Systemie Informacyjnym Schengen w celu jej wydalenia lub ekstradycji, podejmowane są na podstawie Decyzji Komendnta Głównego Policji nr 137 z dnia 10 kwietnia 2013 r.