Policjant z Bielska-Białej z misją pokojową w Afryce
St.sierż. Artur Walczuk z Samodzielnego Pododdziału Prewencji Policji w Bielsku-Białej jest członkiem Polskiego Kontyngentu Policyjnego przy Misji Narodów Zjednoczonych w Liberii. Funkcjonariusz od początku lipca uczestniczy w misji pokojowej w Liberii w Afryce Zachodniej. Został tam oddelegowany rozkazem Komendanta Głównego Policji.
St.sierż. Walczuk pełni służbę w Komórce Koordynacyjnej Oddziałów Zwartych ONZ w stolicy Liberii, w Monrowii. Misja w Liberii jest nieuzbrojona i nie posiada, tzw. mocy wykonawczej. Oznacza to, że policjanci ONZ nie mogą zastąpić w pracy miejscowej policji. Jednakże do ochrony personelu ONZ oraz wyposażenia i infrastruktury ONZ, na terenie misji stacjonują policyjne Oddziały Zwarte ONZ (tzw. FPU). Są one w pełni uzbrojone. Ponadto są szkolone i wyposażone do przywracania porządku naruszonego wystąpieniami masowymi, czyli do tłumienia demonstracji ulicznych i innych masowych naruszeń prawa. Na co dzień policjanci Oddziałów Zwartych z Chin, Indii i Nigerii patrolują terytorium Liberii, zapewniając ochronę biurom terenowym misji. Wykonują eskorty i konwoje oraz ochraniają infrastrukturę misji. Mogą też udzielać wsparcia Liberyjskiej Policji Narodowej (tzw. LNP) w czasie zamieszek. W szczególnych przypadkach mogą dokonywać ujęć sprawców niektóry przestępstw oraz używać środków przymusu bezpośredniego oraz broni palnej.
Funkcjonariusz wraz z kolegami z komórki z Chin, Szwajcarii, Nigerii i Kenii zapewnia wsparcie logistyczne, administracyjne i operacyjne tym oddziałom. Na co dzień zatwierdza dokumenty związane z przemieszczaniem się pododdziałów i sprzętu FPU, kontroluje stopień gotowości wejścia do działań, poziom wyszkolenia Oddziałów Zwartych oraz opracowuje rozkazy operacyjne wejścia do działań.
Bielski "misjonarz" jest doświadczonym policjantem. Doskonale włada kilkoma językami, w tym angielskim i rosyjskim. W 2007 r. pełnił służbę w Kosowie w ramach Jednostki Specjalnej Polskiej Policji w siłach UNMIK (Misja na racz Rządów Prawa Narodów Zjednoczonych w Kosowie). Był tam dowódcą drużyny. W 2008 r. wraz z Polskim Kontyngentem Policyjnym wziął udział w szkoleniu Sił Policyjnych Unii Europejskiej w szkole Żandarmerii Francuskiej w Saint Astier we Francji. W latach 2009 – 2010 był oddelegowany do wykonywania zadań w ramach misji UNMIL w Liberii. Na miejscu był doradcą policyjnym Jednostki Specjalnej Liberyjskiej Policji (tzw. ERU). W latach 2011 – 2012 był szefem zespołu ekspertów międzynarodowych w biurze terenowym w Mcchecie koło Tbilisi, nadzorującego porozumienie o zawieszeniu broni po wojnie Gruzińsko – Rosyjskiej z 2008 r. Pracował na pograniczu Gruzji i nieuznawanej Republiki Południowej Osetii w ramach Misji Obserwacyjnej Unii Europejskiej w Gruzji (tzw. EUMM Georgia). W latach 2014 – 2015 ponownie pełnił służbę w ramach EUMM lecz na pograniczu Gruzji i nieuznawanej Republiki Abchazji. Aktualnie po raz drugi pełni służbę w Liberii.
Dwukrotnie odznaczony przez Specjalnego Przedstawiciela Sekretarza Generalne ONZ medalem „Za służbę dla pokoju”. Dwukrotnie odznaczony przez Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Medalem Wspólnej Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Odznaczony przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Brązową Odznaką „Zasłużony Policjant” oraz Odznaką Honorową „Za zasługi w działaniach poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej”. Jest autorem kilku pozycji naukowych i popularno – naukowych dotyczących udziału Policji w operacjach pokojowych oraz bezpieczeństwa. Na co dzień pełni służbę na stanowisku policjanta w Plutonie Wzmocnienia Bielskiego Samodzielnego Pododdziału Prewencji Policji. Prywatnie mąż i ojciec dwójki dzieci.
Rys historyczny
Liberia leży nad Oceanem Atlantyckim pomiędzy Sierra Leone, Wybrzeżem Kości Słoniowej i Gwineą. Jest niemal trzykrotnie mniejsza od Polski. W skład 3,5-milionowej populacji Liberii wchodzą liczne grupy etniczne. Żyją tam potomkowie uwolnionych amerykańskich niewolników oraz liczne plemiona tubylcze, stąd w Liberii współistnienie ponad 20 języków w tym urzędowy język angielski, (który jest niezrozumiały dla przeciętnego Europejczyka władającego językiem angielskim). Połowa powierzchni pokryta jest lasem tropikalnym. Występują dwie pory roku: sucha i deszczowa.
Liberia to najstarsza republika w Afryce. Powstała w wyniku umowy między Amerykańskim Towarzystwem Kolonizacyjnym a autochtonami, podpisanej w 1821 roku. Dzięki niej wyzwoleni niewolnicy ze Stanów Zjednoczonych mieli osiedlić się w tej części kontynentu, na wykupionych przez Towarzystwo terenach. 26 lipca 1847 roku Amerykanoliberyjczycy uchwalili konstytucję, jednocześnie deklarując własną niepodległość. Nazwa kraju pochodzi od łacińskiego słowa liber – „wolny”. Historia Liberii nie była zbyt burzliwa. Podstawą funkcjonowania państwa były plantacje drzew kauczukowych oraz wydobywanie rud żelaza wysokiej klasy. Od początku swego istnienia Liberia była zależna od Stanów Zjednoczonych (związek ten widoczny jest nawet w liberyjskiej fladze). Wreszcie prezydent Liberii – Tolbert otworzył Liberię i jej rynek na inne kraje, również te zza żelaznej kurtyny. Zbiegło się to w czasie z kryzysem rud żelaza na światowych giełdach i załamaniem produkcji kauczuku. W 1980 r. zubożenie społeczeństwa doprowadziło do zamachu stanu, w wyniku którego do władzy doszedł starszy sierżant Armii Liberii Samuel Doe. Po zniesieniu rządów wojskowych wybory prezydenckie wygrał Doe. W 1989 r. doszło do wojny domowej. Trwała ona wiele lat. Charakteryzowała się niezwykłą brutalnością, a w historii zapisała się poprzez wykorzystanie na masową skalę dzieci - żołnierzy. Ostatecznie prezydent Doe został zabity, a w 1997 r. władze przejął Charles Taylor. W 1999 r. wybucha druga, równie krwawa, wojna domowa. Ostatecznie pod naciskiem międzynarodowym Taylor ustąpił ze stanowiska i wyjechał z kraju. Był sądzony wraz z synem przez Trybunał Karny za zbrodnie w sąsiednim Sierra Leone. Został skazany na karę 50 lat wiezienia, (jego syn otrzymał karę 97 lat). W 2003 r. ONZ zdecydował o wysłaniu sił pokojowych do Liberii. Pierwszy Polski Kontyngent Policyjny w Liberii rozpoczął działalność w 2004 r. Dowódcą tego kontyngentu był bielszczanin – podinsp. Bogdan Laskowski. Policjant ten zmarł w Liberii w styczniu 2005 r. na ciężką postać malarii, na tydzień przed powrotem do kraju.
W literaturze można znaleźć ślady związków Polski z Liberią już przed II wojną światową. Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Liberią w okresie XX-lecia i próbowała umocnić swoją pozycję w tej części Afryki. Istniały nawet plany, że na wypadek wojny na terenie Polski nasza armia zostanie wzmocniona kontyngentem żołnierzy liberyjskich. Polityka naszego kraju w stosunku do naszego partnera z Czarnego Lądu nie doczekała się jednak kontynuacji po wojnie.
(KWP Katowice /dk)
