Fundusz Phare
I. Ogólna informacja na temat programu PHARE
Program PHARE (Polish Hungary Assistance for Restructuring their Economies – Pomoc w Restrukturyzacji Gospodarek Polski i Węgier) to program przedakcesyjny, którego celem było wsparcie przygotowań państw Europy Środkowej i Wschodniej do członkostwa w Unii Europejskiej.
Podstawą działań tych projektów w Polsce był Układ Europejski o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi podpisany w 1991 r. /Układ wszedł w życie w 1994 r./, a podstawą przyznania środków, podpisywane corocznie między Komisją Europejską a Polską, memoranda finansowe.
Rodzaje programów PHARE:
• Cross Border Cooperation (CBC) – Program Współpracy Przygranicznej,
• Country Operational Program (COP) – Krajowy Program Operacyjny,
• Polish National Programme (PNP) – Polski Program Krajowy.
Programy CBC miały na celu wspieranie przygranicznych obszarów Europy Środkowej i Wschodniej graniczących ze Wspólnotą Europejską, poprzez finansowanie w tych rejonach projektów mających charakter transgraniczny.
Programy COP i PNP - w przypadku Policji – miały na celu wsparcie w walce z przestępczością zorganizowaną i w uszczelnieniu polskiej granicy wschodniej - zewnętrznej granicy UE. Ich wdrażanie było wynikiem przyjęcia przez Polskę zobowiązań określonych w „Akcie przedakcesyjnym na rzecz zwalczania przestępczości zorganizowanej pomiędzy krajami UE, a krajami Europy Środkowej i Wschodniej” oraz Traktacie Amsterdamskim, który nakłada na Polskę obowiązek przyjęcia acquis Schengen i dostosowania się do jego norm, procedur i standardów.
Działania zrealizowane w ramach programu PHARE miały charakter inwestycyjny (działania twarde) oraz szkoleniowo - doradczy (działania miękkie).
Polska Policja uczestniczyła w projektach PHARE od 1997 roku. Pomimo faktu, że akcesja Polski do UE miała miejsce w roku 2004, to wdrażanie programu przedakcesyjnego PHARE trwało do końca roku 2006 - wówczas zostały wykorzystane wszystkie środki przyznane Policji w ramach programu Phare.
Projekty finansowane były do 75% wartości netto projektu ze środków PHARE oraz w 25% z budżetu Policji. Ponadto Policja zobowiązana została do opłacenia z własnych środków podatku VAT, który był zwracany przez Urząd Skarbowy w wysokości proporcjonalnej do udziału środków Phare w projekcie.
II. Projekty Komendy Głównej Policji zrealizowane w ramach programu PHARE
Komenda Główna Policji uczestniczyła w programach Phare w edycjach 1997–2003. Większość realizowanych projektów stanowiły projekty inwestycyjne, polegające na zakupie urządzeń i sprzętu specjalistycznego. Wielkość pozyskanych środków pomocowych PHARE wyniosła 65.188.833 EUR. W latach 1999-2006 zrealizowano 34 projekty inwestycyjne o łącznej wartości 92.327.479 EUR, w tym udział Policji 27.138.646 EUR.
Projekty w podziale na programy PHARE:
1. Country Operational Program (COP) - Krajowy Program Operacyjny:
Tytuły projektów:
• Dostawa sprzętu szkoleniowego i komputerowego dla Departamentu Migracji i Uchodźców MSWiA, Straży Granicznej i Policji, PL9705.01.04;
• Dostawa urządzeń i usług na potrzeby budowy sieci retransmisyjnej dla Policji, PL 9705.01.02.01;
• Zakup urządzeń i usług na potrzeby budowy sieci retransmisyjnej dla Policji, PL 9705.01.02.01;
• Dostawa sprzętu do szkolenia w zakresie analizy kryminalnej, PL 9705.01.04;
• Budowa systemu AFIS oraz program LORD.
Łączna wartość projektów: 7.306.840 EUR, w tym dofinansowanie ze środków PHARE: 1.727.298 EUR, udział własny: 5.579.542 EUR.
Projekty obejmowały:
• zakup radiotelefonów;
• budowę Automatycznego Systemu Identyfikacji Daktyloskopijnej (AFIS).
2. Polish National Programme (PNP) - Polski Program Krajowy:
Tytuły projektów:
• Wyposażenie telekomunikacyjne dla polskiej Policji, PL 9804.02.02 PNP ’98;
• Budowa systemu AFIS, PL 9904.04.03 PNP ’99;
• Sieci informatyczne do szybkiej wymiany danych, PL 0005.08.01 PNP 2000;
• Infrastruktura teletransmisyjna na granicy wschodniej, PL 0005.08.02;
• Modernizacja systemów telekomutacyjnych, PL 0005.08.03;
• Rozbudowa Ogólnokrajowego Systemu Wywiadu i Analizy Kryminalnej, PL 0005.08.04;
• Dostawa sprzętu dla Policji do analizy narkotyków, PL 0005.08.05;
• Dostawa analitycznego sprzętu do analizy DNA wraz z oprogramowaniem, PL 0103.09.01 PNP 2001;
• Rozbudowa cyfrowych sieci teletransmisyjnych, PL 0103.09.02;
• Modernizacja systemów teletransmisyjnych, PL 0103.09.03;
• Zwalczanie przestępczości komputerowej oraz integracja europejska, PL 0103.09.04;
• Sprzęt telekomunikacyjny, teletransmisyjny, komputerowy i inny dla NSIS, 2002/000-580.03.07.01 PNP 2002;
• Zakup sprzętu łączności radiowej, 2002/000-580.03.07.02;
• Dostawa sprzętu do analizy kryminalnej, 2002/000-580.03.07.03 ;
• Rozwój policyjnej sieci teleinformatycznej, 2003/005-710.03.07.01 PNP 2003;
• Modernizacja policyjnych systemów komutacyjnych, 2003/005-710.03.07.02;
• Modernizacja policyjnych systemów radiokomunikacyjnych, 2003/005-710.03.07.03;
• Zakup sprzętu szkoleniowego oraz informatycznego dla jednostek Policji, odpowiedzialnych za działania związane z integracją europejską oraz dla ośrodków szkoleniowych, 2003/005-710.03.07.04;
• Specjalistyczny sprzęt do walki z przestępczością zorganizowaną, narkotykową oraz terroryzmem, 2003/005-710.03.07.05;
• Komputeryzacja służb kryminalistycznych, 2003/005-710.03.07.06;
• Pomoc techniczna, 2003/005-710.03.07.
Łączna wartość projektów PNP 98 - 2003: 70.504.310 EUR, w tym dofinansowanie ze środków PHARE: 50.779.288 EUR, udział własny: 19.725.022 EUR.
Projekty obejmowały:
• zakup centrali telefonicznych;
• zakup radiotelefonów;
• zakup stanowisk dostępowych (Uniwersalne Komputerowe Stanowiska Pracy - UKSP);
• modernizację sieci teletransmisyjnych;
• budowę Automatycznego Systemu Identyfikacji Daktyloskopijnej (AFIS);
• analizę kryminalną – system zbierania, oceny i analizy spraw kryminalnych;
• zakup sprzętu specjalistycznego do analizy kryminalnej;
• szkolenia.
3. Cross Border Cooperation (CBC) - Program Współpracy Przygranicznej:
Tytuły projektów:
• Przepisy i procedury policyjne, PL 9701.05.02.01 CBC ’97;
• Dostawa sprzętu łączności radiowej dla polskiej Policji na granicy zachodniej, PL 9701.05.02.01;
• Dostawa sprzętu transportowego dla polskiej Policji na granicy zachodniej, PL 9701.05.02.01;
• Poprawa bezpieczeństwa w rejonie granicy zachodniej. Usprawnienie systemów łączności
i sposobów komunikowania się Policji i Straży Granicznej, PL 9913.01.01 CBC ’99;
• Modernizacja Policyjnej Sieci Transmisji Danych w rejonie granicy zachodniej wraz z zakupem samochodów osobowych-terenowych, PL 0009.07.02 CBC 2000;
• Dostawa sprzętu łączności radiowej dla jednostek Policji wzdłuż granicy zachodniej, PL 0108.19.02 CBC 2001;
• Dostawa samochodów dla Policji na granicy zachodniej, 2002/000–606.19.02.01 CBC 2002;
• Zakup sprzętu teletransmisyjnego dla Policji, 2003/005–708.18.03.02 CBC 2003.
Łączna wartość projektów CBC 97, 99 - 2003: 14.516.329 EUR, w tym dofinansowanie ze środków PHARE: 8.830.003 EUR, udział własny: 5.686.326 EUR.
Projekty obejmowały:
• zakup radiotelefonów;
• modernizację sieci teletransmisyjnych;
• zakup sprzętu transportowego;
• szkolenia.
Wartość wykorzystanych środków pomocowych PHARE w poszczególnych programach obrazuje Wykres 1 oraz Wykres 2.
Wykres 1. Wysokość środków pomocowych zaprogramowanych oraz wydatkowanych przez Policję w ramach krajowych programów PHARE (COP/PNP) /mln EUR/.
Wykres 2. Wysokość środków pomocowych zaprogramowanych oraz wydatkowanych przez Policję w ramach Programów Współpracy przygranicznej PHARE (CBC) /mln EUR/.
Wykres 3 obrazuje zasadnicze kategorie zakupów, w który Komenda Główna Policji doposażyła Policję w ramach realizacji programu PHARE. Spośród 6 kategorii, najwięcej - ok. 44,93% zakupiono sprzętu informatyki oraz łączności (ok. 37,25%). Następnie ok. 12,0% stanowi sprzęt kryminalistyczny, transportowy - ok. 4,68%, specjalistyczny - ok. 0, 76%, szkolenia - ok. 0,35%.
Wykres 3. Wysokość wydatkowanych środków w podziale na kategorie asortymentu w ramach realizacji kolejnych programów PHARE przez Policję /łącznie 92,3 mln EUR/.
Dzięki programowi PHARE możliwe było wdrożenie w Policji następujących rozwiązań:
1. Automatyczny System Identyfikacji Daktyloskopijnej (AFIS) - zbieranie, przechowywanie i przetwarzanie informacji o odciskach palców;
2. Baza danych DNA - krajowa baza danych służąca identyfikacji osób na podstawie analizy DNA;
3. analiza kryminalna - system zbierania, oceny i analizy informacji spraw kryminalnych;
4. rozbudowa dostępu do Krajowego Systemu Informacyjnego Policji (KSIP) - systemu umożliwiającego gromadzenie danych oraz zapewniającego bezpośredni dostęp do policyjnych zasobów informacyjnych;
5. unowocześnienie systemu łączności radiowej.