System VIS
System VIS, z którym przynajmniej hasłowo zetknęła się już spora część społeczeństwa funkcjonuje od blisko czterech lat wśród państw członkowskich strefy Schengen. Ideą jaka przyświecała jego powstaniu było stworzenie jednego z filarów dla budowy Europejskiego Obszaru Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości. Funkcjonalności dostarczane przez system VIS mają wspomóc procesy wymiany danych o osobach, które ubiegają się o otrzymanie wizy Schengen, jak również o wydanych wizach, dzięki którym możliwe jest swobodne podróżowanie obywateli państw spoza UE pomiędzy państwami, które zniosły kontrole na swoich granicach wewnętrznych. Istnienie jednolitego, centralnego systemu wizowego pozwala również na znacznie bardziej efektywną realizację wspólnej polityki wizowej oraz przyczynia się do podniesienia bezpieczeństwa wewnętrznego państw członkowskich m.in. poprzez łatwiejszą identyfikację osób, wobec których istnieje podejrzenie, że mogą nie spełniać warunków niezbędnych do wjazdu, pobytu lub zamieszkania na terytorium UE. Funkcjonowanie systemu wg pierwotnych założeń miało też wspomóc zwalczanie popularnego procederu polegającego na nielegalnym handlu wizami. Budowa systemu VIS została zaplanowana jako przedsięwzięcie wieloetapowe obejmujące także szereg działań o charakterze stricto organizacyjnym po stronie państw członkowskich polegających na zapewnieniu sprawnego dostępu wybranym podmiotom administracji państwowych oraz służbom odpowiedzialnym za zapobieganie i zwalczanie terroryzmu.
Według danych Ministerstwa Spraw Zagranicznych do niedawna system przetwarzał średnio ok. 4500 komunikatów zawierających wnioski wizowe na dobę. Postępujące sukcesywnie zmiany o charakterze politycznym na arenie międzynarodowej wymusiły jednak podjęcie działań zmierzających do zapewnienia możliwości nieprzerwanej obsługi znacznie większej liczby komunikatów, co wiązało się z przebudową infrastruktury i architektury dotychczas użytkowanego systemu. O skali zagadnienia niech świadczą następujące fakty i liczby:
- z dniem 23 czerwca został przyłączony tzw. „region 17” do VIS, który obejmuje Białoruś i Ukrainę. Oznacza to, że od tej daty obywatele obu krajów dostają wizy, które są rejestrowane w VIS. Już 26 czerwca MSZ zanotowało obsługę rekordowej liczby wniosków wizowych tj. ponad 18000,
- szybkie tempo wzrostu liczby wydawanych i rejestrowanych wiz przekłada się na liczbę ich sprawdzeń dokonywanych na granicach, realizowanych przez Straż Graniczną (obecnie rejestrowane jest średnio ponad 50.000 operacji na dobę).
Ponadto we wrześniu 2015 roku uruchomiony zostanie kolejny region, w którym znajduje się m.in. Rosja, co pociągnie za sobą dalszy wzrost obciążenia systemu.
Przygotowanie się na zmiany opisane powyżej wiązało się z przeprowadzeniem wieloetapowej, skomplikowanej migracji obejmującej zarówno elementy infrastruktury technicznej jak i architektury dotychczas eksploatowanego systemu. Całkowicie wymieniona została platforma sprzętowa, na której uruchomiony był system. Nowoczesne serwery zakupione jako infrastruktura dla Krajowego Systemu Informatycznego, którego częścią jest system VIS pozwoliły na pełną wirtualizację jego najważniejszych komponentów, w tym serwerów aplikacyjnych oraz bazodanowych. Do sprawnego przeprowadzenia całości operacji niewątpliwie przyczyniło się doświadczenie zebrane podczas zeszłorocznej migracji systemu SIS II oraz profesjonalizm i osobiste zaangażowanie specjalistów Wydziału Utrzymania Systemów Informatycznych Międzynarodowych Biura Łączności i Informatyki Komendy Głównej Policji, oraz wsparcie Wydziału Wsparcia Programistycznego Biura Łączności i Informatyki Komendy Głównej Policji.
Architektura nowego systemu VIS obejmuje szereg rozwiązań podnoszących niezawodność dzięki implementacji zaawansowanych mechanizmów klastrowych zwiększając tym samym wydatnie jego odporność na awarie. Wartym odnotowania jest również fakt objęcia systemu VIS wielopoziomowym systemem monitoringu rozwijanym jako wewnątrzwydziałowy autorski projekt, który doskonale sprawdził się przy systemie SIS II. Dzięki temu, oprócz bieżącej diagnostyki poprawności działania systemu możliwe jest prognozowanie wystąpienia awarii, co pozwala na wcześniejsze podjęcie skutecznych działań zapobiegawczych.
W dniu 17 czerwca 2015 r., czyli tydzień przed przyłączeniem do obsługi wizowej Ukrainy i Białorusi system został uruchomiony bez poważniejszych trudności i doskonale obsłużył kilkukrotny wzrost obciążenia w następnych dniach. Przeprowadzone estymacje wskazują, że nie musimy również obawiać się przyłączenia kolejnych regionów. Jeżeli jednak zajdzie taka potrzeba, obecna architektura pozwoli na proste i szybkie rozszerzenie o kolejne elementy w przeciągu jednego okna serwisowego.