Informacja podsumowująca wyniki ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej "Pozory mylą, dowód nie" - Aktualności - Policja.pl

W 2010 r. odbyła się druga edycja ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej „Pozory mylą, dowód nie”, którą honorowym patronatem objął Komendant Główny Policji. Kampania miała na celu ograniczenie procederu sprzedaży napojów alkoholowych małoletnim. Jednym z elementów tej kampanii – jako forma ewaluacji – były badania zlecone przez głównego partnera kampanii - Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego „Browary Polskie”. Ich celem było określenie wpływu kampanii na postawy sprzedawców wobec problemu sprzedaży alkoholu osobom do 18 roku życia.

Badania wykonała Pracownia Badań Społecznych w Sopocie. Odbywały się one w dwóch etapach –
I: 2 – 12 lipca br. (przed rozpoczęciem kampanii;
II: 6 – 13 września br. (w trakcie trwania kampanii).
 

Badania przeprowadzano metodą obserwacji uczestniczącej (tajny klient) w trzech różnych sytuacjach:
1. próba zakupu alkoholu przez osobę do 18 r. życia w sytuacji, gdy nikogo nie ma
w sklepie;
2. gdy w sklepie (w kolejce) są inne osoby dorosłe;
3. gdy osoby dorosłe reagują, zwracając uwagę sprzedawcy.

W każdym z wywiadów brał udział jeden lub dwóch audytorów (osoba wyglądająca na małoletnią i osoba dorosła). Zadaniem osoby, która wyglądała na małoletnią było „dokonanie” zakupu alkoholu. Łącznie przeprowadzono 800 takich prób, z czego 400 w pierwszym etapie badań, 400 w drugim etapie.

Podsumowanie i wyniki badań – wybrane elementy:

•  w I etapie badania 53 % sprzedawców z 400 przebadanych punków sprzedało alkohol osobie wyglądającej na małoletnią, podczas gdy w II etapie wynik ten wyniósł 43 % co stanowi spadek o 10 punktów procentowych;
•  podczas I etapu badania jedynie połowa (50 %) sprzedawców prosiła o okazanie dowodu osobistego, zaś żądanie takie zgłosiło już 63 % sprzedawców podczas II etapu badania – wzrost o 13 pp w stosunku do wyniku z I etapu;
•  w I etapie badań młodo wyglądającym audytorom udało się blisko połowie z nich (49 %) kupić wódkę, podczas gdy w II etapie już tylko 32 %;
•  w obu etapach badań odsetek przypadkowych świadków sprzedaży reagujących na sprzedaż alkoholu młodo wyglądającej osobie był niewielki, adekwatnie 6 % i 4% w I i II etapie badania;
•  zauważalna była interwencja świadka – audytora na proceder sprzedaży alkoholu młodo wyglądającemu klientowi, i tak podczas I etapu badań 38 % sprzedawców kontynuowało sprzedaż, mimo zwrócenia uwagi na wiek kupującego, 62 % odmówiło sprzedaży, w II etapie zaś 33 % sprzedawców kontynuowało transakcję, 67 % zaś odmówiło sprzedaży;
• badanie wykazało zróżnicowany poziom sprzedaży alkoholu małoletnim
  w zależności od typu sklepu, i tak najmniejszy odsetek wystąpił w supermarketach i hipermarketach – 28 %, w małych 43 %, w średnich sklepach wskaźnik ten był największy - 48 %;
• badanie wskazało, że im mniejsza miejscowość, tym sprzedaż alkoholu małoletnim jest niższa. 38 % sprzedawców na wsiach sprzedało alkohol osobie wyglądającej na małoletnią, zaś aż 56 % sprzedawców zrobiło to w miastach powyżej 200 tys. mieszkańców.