BEZPIECZEŃSTWO SENIORÓW: - Bezpieczeństwo osób starszych - Policja.pl

Oszuści uczą się wykorzystywać łatwowierność i brak czujności zwłaszcza starszych i samotnych osób. Oszuści grają na uczuciach osób starszych i potrafią nimi manipulować. Osoby starsze, samotne, emerytów, łatwiej jest przekonać np. do tego, że jeśli wpłacą określoną sumę pieniędzy uzyskają dodatek do emerytury czy renty. Oszuści bardzo często bazują na niewiedzy np. dotyczącej przepisów unijnych i próbują to wykorzystać wmawiając, że dzięki pieniądzom z Unii Europejskiej w mieszkaniu zostanie wykonany remont instalacji wodociągowej czy gazowej.

Te wszystkie argumenty to tylko pretekst aby dostać się do mieszkania. Po wejściu do środka oszuści próbują odwrócić naszą uwagę i w tym czasie niepostrzeżenie zajrzeć do szafki w poszukiwaniu pieniędzy, biżuterii czy innych wartościowych przedmiotów. Tak też się stało tym razem.

Schemat działania sprawców dokonujących oszustw metodą „na wnuczka”.

Przestępca telefonuje do ofiary rozpoczynając rozmowę, nie przedstawia się, w zależności od głosu mówi babciu/dziadku, ciociu/wujku „To ja. Nie poznajesz mnie”. Tak ukierunkowuje ofiarę, żeby ta sama podała mu imię osoby dla siebie bliskiej. Tym samym podświadomie utwierdza ją w przekonaniu, że rozmawia z wnuczkiem. W trakcie rozmowy wmawia, że znalazł się w bardzo trudnej sytuacji życiowej np. spowodował wypadek i musi zapłacić, żeby uniknąć kary lub też ma niepowtarzalną okazję zarobienia dużych pieniędzy np. zakup samochodu po okazyjnej cenie. Legend jest wiele. Celem działania jest przekonanie rozmówcy o konieczności natychmiastowej pomocy. Następnie stara się ustalić ile oszczędności ma babcia, w domu czy w banku. Jeżeli jest to zadowalająca dla niego kwota prosi o spakowanie pieniędzy. Natomiast, jeżeli kwota jest niewystarczająca wysyła ją po pieniądze np. do bankomatu, znajomych, sąsiadów lub banku. Jeżeli rozmówca posiada duże oszczędności w banku namawia do ich wypłacenia. Oszust prosi o przygotowanie gotówki lub przelanie pieniędzy na wskazane konto bankowe. Zazwyczaj są to konta firm zajmujących się szybkimi międzynarodowymi transferami gotówki. W przypadku odbioru gotówki przysyła „zaufaną osobę” argumentując to brakiem możliwości osobistego odbioru.

Schemat działania sprawców dokonujących oszustw metodą „na policjanta”.

Sposób działania sprawców jest taki sam jak w przypadku metody na wnuczka z tym, że jeszcze w trakcie pierwszego połączenia rozmowa nagle zostaje przerwana lub też zaraz po jej zakończeniu, do pokrzywdzonej/go dzwoni osoba podająca się za policjanta lub funkcjonariusza CBŚP i mówi, że wie o wcześniejszym telefonie i że Policja właśnie prowadzi działania/akcję/operację mającą na celu zatrzymanie sprawców, którzy przed chwilą dzwonili. Prosi o przekazanie im pieniędzy. Jednocześnie zapewnia, że wszystko jest kontrolowane przez Policję. Namawia seniora do współpracy argumentując to zatrzymaniem przestępców i uniknięciem przez innych potencjalnych pokrzywdzonych życiowego dramatu. Przekazując pieniądze osoba pokrzywdzona widzi je po raz ostatni.

Kolejną metodą działania sprawców jest metoda „na gazownika”, „pracownika pomocy społecznej” itp. Sprawcy podszywając się pod pracowników różnych urzędów obdarzani są zaufaniem i wpuszczani do domu/mieszkania. Gdy już dostana się do mieszkania czasem symulują złe samopoczucie i proszą o szklankę wody,  a czasem przyniesienie dokumentów, długopisu żeby można było wypełnić dokumenty o np. dopłatę. W tym czasie sami wchodzą do pomieszczenia z oszczędnościami i dokonują kradzieży. Jeżeli sprawcy działają we dwoje, jedno z nich absorbuje seniora, a drugie pod pozorem udania się do toalety plądruje mieszkanie zabierając gotówkę i biżuterię.

Pamiętaj, jeśli masz babcię, dziadka bądź ich wiernym pomocnikiem i pomagaj w sytuacjach, które częstokroć wymagają szybkiej lecz rozsądnej decyzji. Rozmawiaj z dziadkiem i babcią o zagrożeniach jakie mogą ich spotkać w codziennym życiu i o sposobach jakie mogą ich ustrzec przed problemami. Przestrzegaj, żeby nigdy nie wpuszczali osób nieznajomych do domu.

Porady dla seniorów, aby nie stać się ofiarą przestępstwa lub wykroczenia:

• bez zbędnej potrzeby nie nosić dużej kwoty pieniędzy przy sobie;
• po wypłacie większej kwoty z bankomatu lub po dokonaniu transakcji bankowej warto poprosić zaufaną osobę, o odprowadzenie do domu;
• bezwzględnie trzeba znać na pamięć swój numer PIN do karty bankomatowej. Nigdy nie zapisuj tego numeru na karteczce, przechowywanej obok karty;
• nie pożyczaj pieniędzy osobom, które znane są tylko z widzenia lub deklarują, że chcą przekazać gotówkę twoim bliskim;
• tam, gdzie panuje tłok w tramwaju, autobusie, w markecie na targu należy trzymać zawsze zapiętą torbę przed sobą,;
• przebywając w szpitalu wartościowe rzeczy warto zdać do depozytu.
• będąc u fryzjera, w parku, na cmentarzy, w sklepie nie zostawiaj toreb lub siatek, w których masz pieniądze i dokumenty bez nadzoru, nawet na chwilę;
• wychodząc na zakupy należy mieć przygotowane drobne pieniądze, tak aby nie   wyjmować
• za każdym razem portfela;
• nie należy wpuszczać do mieszkania nieznajomych;
• nie należy przechowywać w domu dużej ilości gotówki;
• nie należy otwierać drzwi, gdy tylko usłyszy się dzwonek. Najpierw sprawdź, kto stoi za drzwiami. Jeżeli nie znasz tej osoby rozmawiaj przez zamknięte drzwi. Pracownicy urzędów zwykle telefonicznie zapowiadają swoją wizytę, a inkasenci mogą wystawione rachunki za światło i gaz zostawić w skrzynce pocztowej, nie wchodząc do domu;
• nie należy ufać nieznajomym i nie wpuszczać ich do klatki schodowej;
• należy utrzymywać więzi z sąsiadami. Mogą służyć pomocą ludziom starszym mieszkającym w ich otoczeniu;
• zawsze należy zamykać na zamek po przyjściu do domu drzwi wejściowe;
• wychodząc z domu po zmroku zabierz ze sobą osobę towarzyszącą;
• warto omijać tereny źle lub wcale nieoświetlone, szczególnie niebezpiecznymi miejscami są obrzeża miast, na których nie ma zabudowań.

CIEKAWOSTKA

W nocy lub przy złej pogodzie, kierowca widzi pieszego:

• ubranego w ciemny strój z odległości około 20-30 metrów;
• jeśli pieszy ma na sobie jasne ubranie z odległości około 50 metrów;
• gdy ma elementy odblaskowe  z odległości około 150 a nawet 300 metrów!

Będąc uczestnikiem ruchu drogowego należy brać pod uwagę, że z wiekiem spostrzegawczość, czas reakcji oraz sprawność ruchowa ulegają pogorszeniu.

SENIOR NA ZAKUPACH

Starsze osoby, czyli również wasze babcie, bardzo często korzystają z różnego rodzaju zaproszeń na bezpłatne badania z okazji otwarcia nowej przychodni, pokazy naczyń, materacy, sprzętu paramedycznego lub też na warsztaty kulinarne. Pokazy te okazują się w rzeczywistości spotkaniami sprzedażowymi tych produktów, ale w cenach wielokrotnie przekraczających ich wartość. Nieuczciwi sprzedawcy, wykorzystując niewiedzę starszych osób, nie informują o prawie konsumenta do odstąpienia od zawartej umowy i nie przekazują formularza odstąpienia od umowy.

Sprzedawcy korzystają z różnego rodzaju technik, aby zmanipulować osoby starsze i skłonić je do zakupu oferowanych produktów. Za sprawą tych sztuczek osoby starsze dają się nakłonić do zakupu niepotrzebnych produktów, z czego zdają sobie sprawę dopiero po dokonaniu transakcji. Oto najczęściej stosowane techniki wywierania wpływu na konsumentów, które wykorzystują handlowcy.

Aby wasze babcie mogły świadomie dokonywać zakupowych wyborów i nie stały się ofiarą nieuczciwych sprzedawców muszą wiedzieć, jak bronić się przed zagrożeniami i manipulacją.

Osoby starsze powinny pamiętać przede wszystkim o poniższych zasadach:

• Podjęcie ostatecznej decyzji po sprawdzeniu towaru i porównaniu cen, np. w Internecie lub w sklepie. Należy pamiętać, że jeżeli towar jest dostępny dziś, będzie dostępny także jutro.
• Ustalenie, czy rzeczywistym celem spotkania (np. wykład, prezentacja, badania) jest sprzedaż towarów lub usług. Można o to zapytać osobę telefonującą z zaproszeniem albo skontaktować się z instytucją kierującą zaproszenie pisemne.
• Uwaga na „darmowe” prezenty - darmowa wycieczka może być połączona z kilkugodzinną sprzedażą kosztownych produktów.
• Niepodejmowanie decyzji pod wpływem impulsu. Należy dać sobie więcej czasu na zastanowienie i skonsultować się z rodziną lub kimś bliskim. 
• Osoby starsze nie powinny zaciągać kredytu, jeśli nie stać je na prezentowany towar. To może być początek problemów finansowych.
• Konsument ma prawo odstąpić od umowy w ciągu 14 dni, wystarczy wysłać oświadczenie pocztą.
• Jeżeli sprzedawca nie udzieli informacji o prawie do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia upływu powyższego terminu.

Sprzedawca powinien poinformować o następujących kwestiach:

1. Czy miejsce, w którym odbywa się pokaz to jego siedziba lub oddział.

Niektórzy sprzedawcy często celowo zmieniają swoje siedziby. Chcą przez to ominąć przepisy pozwalające na odstąpienie od umowy w ciągu 14 dni.

Warto wiedzieć!

Nie można całkowicie ufać zapewnieniom sprzedawcy – należy samodzielnie poszukać w umowie informacji o prawie odstąpienia od umowy. Jeżeli sprzedawca unika odpowiedzi na pytanie, namawia do podpisania kontraktu bez czytania – nie można ulegać presji. Obowiązuje to, co jest napisane w umowie, a nie zapewnienia sprzedawcy.

2. Jaki charakter będzie miało spotkanie.

Ukrywanie handlowego celu takich zaproszeń to jedna z nieuczciwych praktyk, na którą skarżą się konsumenci. Należy uważać na pokazy: w rzeczywistości są to działania marketingowe mające na celu sprzedaż produktu. Warto zastanowić się, czy te rzeczy są rzeczywiście potrzebne, a potem sprawdzić opinie innych.

3. Sprzedawca ma obowiązek pokazać przed zawarciem umowy dokument potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej oraz dowód osobisty. Odmowa powinna wzbudzić nasze podejrzenia.

Niestety często po powrocie do domu okazuje się, że nie jest jesteśmy zadowoleni z zakupionego produktu i żałujemy podjętej decyzji.     

 Co zrobić w takiej sytuacji?

• Jeżeli towar kupiony został poza lokalem przedsiębiorcy, np. na pokazie, prezentacji lub w domu podczas wizyty akwizytora można zrezygnować i odstąpić od umowy w ciągu 14 dni od otrzymania towaru. Jeżeli w trakcie prezentacji zwarto umowę na świadczenie usług (np. opiekę medyczną) 14-dniowy termin odstąpienia liczy się od dnia zawarcia umowy. W tym przypadku liczy się data, która widnieje na umowie.

Ważne: w przypadku odstąpienia od umowy konsument nie ponosi żadnych kosztów poza wysyłką towaru. Zobacz wzór odstąpienia:

https://prawakonsumenta.uokik.gov.pl/formularze/

• W przypadku, gdy towar nie spełnia oczekiwań, można złożyć reklamację.  Patrz infografika poniżej.
• Jeżeli konsument został wprowadzony w błąd i minął czas na odstąpienie od umowy, to można np.: uchylić się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu. Konsument ma na to 12 miesięcy od momentu jego wykrycia. Można też żądać przed sądem stwierdzenia nieważności umowy. O pomoc warto poprosić rzecznika konsumentów, organizację konsumencką lub prawnika.
• Jeżeli konsument otrzymał nakaz do zapłaty z sądu, należy złożyć odpowiedź na pozew w terminie 14 dni (najczęściej jest to sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym). Aby uzyskać poradę należy skontaktować się z rzecznikiem konsumentów w miejscu zamieszkania, organizację konsumencką lub prawnika.

Pamiętaj!

Wezwanie do zapłaty z firmy windykacyjnej nie jest tym samym, co nakaz zapłaty wydany przez sąd. Firma windykacyjna nie ma prawa podejmować czynności egzekucyjnych, nie może też zastraszać konsumentów.

Jeśli zdarzy się, że ktoś z twoich znajomych otrzyma zaproszenie na pokaz, poinformuj go o zagrożeniach oraz o przysługujących prawach. Zaproszenie na pokaz może okazać się próbą wykorzystania naiwności starszej osoby. Przekazane przez Ciebie wskazówki mogą uchronić bliską ci osobę przed nieuczciwym sprzedawcą oraz pomóc w uniknięciu problemów finansowych. Twoja wiedza może okazać się bezcenna.

Gdzie szukać bezpłatnej pomocy prawnej – te instytucje udzielają pomocy w zakresie odstąpienia od umowy oraz składania reklamacji

Jak złożyć reklamację? Ten schemat zawiera wskazówki, na które należy zwrócić uwagę składając reklamację.

Przydatne adresy stron internetowych

Wyszukiwarka pomocy prawnej: uokik.gov.pl/kontakt.php
W jaki sposób rozwiązać spór z przedsiębiorcą? Kompleksowe porady uokik.gov.pl/sprawy_indywidualne.php

Portal internetowy o prawach kupujących: prawakonsumenta.uokik.gov.pl.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - http://www.mpips.gov.pl/seniorzyaktywne-starzenie

Bezpłatna porada prawna

Infolinia 801 440 220, rzecznicy konsumentów, Inspekcja Handlowa, Federacja Konsumentów, Stowarzyszenie Konsumentów Polskich.